ΛΑΓΟΥΤΙΕΡΗΔΕΣ ΚΙΣΣΑΜΟΥ

1.ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΗΣ.( ΤΟΠΟΛΙΑ)



Οι μουσικές ρίζες στην ευρύτερη περιοχή της επαρχίας Κισσάμου είναι βαθιά χωμένες στο πέρασμα των αιώνων. Γενιές καλλιτεχνών γαλουχήθηκαν με τους ήχους των συρτών, του πεντοζαλιού, της γιτσικιάς (ρουμαθιανής) σούστας. Το βιολί στην Κίσσαμο και γενικότερα, στον νομό Χανίων, είχε την εξέχουσα θέση στην παραδοσιακή μουσική ζυγιά. Όμως, παρόλο που οι βιολιστές των Χανίων άφησαν την δική τους ανεξίτηλη σφραγίδα στην μουσική παράδοση, εξίσου σημαντική ήταν και η προσφορά των λαγουτιέρηδων. Το λαγούτο, ένα όργανο που στις μέρες μας το έχουμε συνηθίσει στον άχαρο και δευτερεύων ρόλο του «πάσου» της λύρας, κάποτε στην επαρχία Κισσάμου έπαιζε τον ίδιο – πρωταγωνιστικό ρόλο με το βιολί. Τα σολαρίσματα, το κέντημα της πενιάς, ο γλυκός του ήχος, συνταίριαξε με το βιολί, με τα πατροπαράδοτα συρτά, στο πέρασμα των αιώνων. Ακόμα μερικά ονόματα λαγουτιέρηδων ακούγονται στις μέρες μας φτάνοντας τα όρια του «θρύλου». Μερικοί από αυτούς δοξάστηκαν, άλλοι πάλι αναγνωρίστηκαν μετά τον θάνατο τους, κάποιοι άλλοι ξεχάστηκαν στο πέρασμα των χρόνων, το σίγουρο όμως είναι ότι η προσφορά τους παραμένει ογκόλιθος στο οικοδόμημα της γνήσιας μουσικής μας. Σαν ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτούς τους καλλιτέχνες του λαγούτο, η σελίδα μας παραθέτει μερικά ονόματα, μερικές πληροφορίες για το έργο τους, είτε αυτοί βρίσκονται σήμερα στην ζωή, είτε η φυσική τους παρουσία έχει πάψει να υφίσταται. (σ.σ. χωρίς χρονολογική σειρά) .





Βαρδής Γεωργακάκης: Σημαντικός λαγουτιέρης που άκμασε στα τέλη του 19ου αιώνα έως και τις αρχές του 20ου. Καταγόταν από τις Λουσακιές Κισσάμου και ήταν αποκλειστικός συνεργάτης του βιολιστή Βασίλη Παπαδάκη ή Κοπανίδη.



Ανδρέας Κουτσουρέλης: Από τους πρώτους «σολίστ» του λαγούτου, καταγόταν από το Άρμενο Χωριό Κισσάμου, στο ενεργητικό του είχε πολλές συνεργασίες με τα μεγαλύτερα ονόματα του βιολιού όπως με τον Ν.Χάρχαλη, τον Ανδρέα Μαριάνο, τον Ματζουράνα, τον Μανιατογιάννη. Η περιόδος ακμής του ήταν από τα τέλη του 190ου αιώνα, έως και τα χρόνια του Μεσοπολέμου. Ήταν πατέρας των αδελφών Κουτσουρέλη που μετέπειτα διέπρεψαν στο λαγούτο.



Γιώργος Κωνσταντουλάκης: Καταγόταν από τον Αερινό Κισσάμου και ήταν συνεργάτης του παλαιού βιολιστή Ιωάννη Φελεσάκη ή Φελεσογιάννη. Άκμασε στα τέλη του 19ου αιώνα, έφυγε όμως στην Αμερική όπου και εκεί απεβίωσε στις αρχές του 20ου αιώνα.



Σταύρος Μαυροδημητράκης : Από τους κορυφαίους μουσικούς τους είδους, γεννήθηκε στα Μαρεδιανά Κισσάμου, γιός του λυράρη Νικηφόρου Μαυροδημητράκη. Από το 1920 και μετά ήταν συνεργάτης του Νικολή Χάρχαλη, όπου και μαζί έγραψαν δίσκους. Επίσης συνεργάστηκε με τον Γ.Μαριάνο και με πλήθος άλλων βιολιστών. Σημαντικές και οι συνεργασίες του με τους λυράρηδες Αλ.Καραβίτη και Γιώργο Μουζουράκη και Κώστα Μουντάκη. Πέθανε το 1989 στον Πειραιά.



Γιάννης Λεφάκης(Λεφογιάννης): Από τα σημαντικότερα λαγούτα της Κισσάμου και ο Λεφογιάννης, υπήρξε παράδειγμα προς μίμηση για πολλούς νεωτέρους του. Συνεργάστηκε με τα κορυφαία βιολιά της εποχής του, μιας και το χωριό του, οι Καλαθένες, εκείνα τα χρόνια ήταν «πηγή» αξιόλογων μουσικών. Ξεχωρίζουμε την συνεργασία του με τον αδικοχαμένο και αξιότατο καλλιτέχνη, τον Ευθύμιο Λυραντωνάκη.



Αντώνης Γεραιουδάκης (Μαρουβάς): Οι παλαιοί που τον άκουσαν μιλάνε για έναν καλλιτέχνη – πρότυπο. Δυστυχώς όμως, έχασε την ζωή του πολύ νέος στα 26 του, σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, εκεί που άρχιζε να δημιουργεί τις βάσεις για μια αξιόλογη πορεία. Από το Γαβαλομούρι Κισσάμο ο Μαρουβάς, και για το νεαρό της ηλικίας του θεωρούταν πολύ καλός μουσικός, άλλωστε γι’αυτό τον λόγο έπαιξε και με σημαντικούς καλλιτέχνες, όπως με τον Παπουτσή, με τον Μαύρο κ.α. Το παρανόμι «Μαρουβάς» το είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του.



Γεώργιος Κουτσουρέλης: Ο λαγουτιέρης – θρύλος της Κισσάμου, ο άνθρωπος που έδωσε μια νέα πνοή, μια αίγλη σε αυτό το όργανο. Ότι και να πούμε είναι ελάχιστο ούτως ώστε να περιγράψει την αξία αυτού του καλλιτέχνη. Καταγόταν από το Καστέλλι Κισσάμου, γιός του παλαιού λαγουτιέρη Ανδρεά Κουτσουρέλη και μεσουράνησε στο κρητικό μουσικό στερέωμα από μικρό παιδί , έως και τα γεράματα του. Πλήθος καλλιτεχνών έπαιζαν μαζί του, από τον Ν. Χάρχαλη, τον Κουφιανό και τον Γ.Μαριάνο, έως τον Μαύρο, τον Ναύτη, τον Μ.Κουνέλη και τον Κώστα Μουντάκη. Για τον Κώστα Μουντάκη, δεν είναι παράλογο να πούμε ότι ο Κουτσουρέλης ήταν ο «μέντορας» του, ώστε ο μεγάλος λυράρης να γίνει παγκρητίως γνωστός την δεκαετία του ’50. Οι βιολιστές και οι λυράρηδες συναγωνίζονταν ποιος θα τον πρωτοπάρει στα γλέντια. Το παίξιμο του, άκρως δεξιοτεχνικό και πρίμο, έφερε την σφραγίδα του σε κάθε άκουσμα και ο ίδιος, δημιούργησε μια «σχολή», παρόλο που ουδέποτε έκανε τον δάσκαλο στο λαγούτο. Συνεργάστηκε αποκλειστικά με τον Νικολή Τσέγκα για τις ηχογραφήσεις των σκοπών του δεύτερου, προσθέτοντας ο ίδιος στην μουσική μας παράδοση αρκετές αξιόλογες συνθέσεις όπως ο «Αρμενοχωριανός συρτός», ο «Συρτός του Κουτσουρέλη», η «Νενέ», η «Κρουσταλοβραχιωνάτη» και άλλα πολλά τραγούδια. Ο Κουτσουρέλης επίσης συνεργάστηκε με τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Την ίδια περίπου περίοδο έγραψε μια ερασιτεχνική σειρά πομπίνων με τον ηλικιωμένο τότε Νικολή Χάρχαλη. Η προσφορά του τόσο στο λαγούτο, όσο και στην κρητική μουσική γενικότερα ήταν η μέγιστη και για αυτόν τον λόγο, από πολλούς θεωρείται ως η «αυθεντία» του λαγούτου.



Στέλιος Κουτσουρέλης: Αδελφός του Γιώργη Κουτσουρέλη, ο Στέλιος ήταν κι αυτός ένας άξιος συνεχιστής της μουσικής αυτής οικογένειας. Καλλίφωνος, σωστός μουσικός, έμεινε στην μουσική συνείδηση του κόσμου για την προσφορά του. Συνόδευσε τον αδερφό του σε πολλές ηχογραφήσεις, ακόμα και στα ραδιοφωνικά στούντιο της εποχής, παρέα με τον άλλον αδελφό του, τον Μανώλη. Έπαιξε με πολλούς βιολιστές και λυράρηδες, τόσο στην Κρήτη, όσο και στην Αθήνα. Κορυφαία του στιγμή, η σύνθεση του, ο λεγόμενος «Εννιαχωριανός συρτός», που ηχογραφήθηκε από τον Γ.Κουτσουρέλη και τον Κώστα Μουντάκη στην λύρα, την δεκαετία του ’50.



Δημήτρης Γαλάνης : Σημαντικός λαγουτιέρης, γεννήθηκε στα Χανιά, με καταγωγή από τα Νοχιά Κισσάμου. Θεωρείται από τους καλύτερους δεξιοτέχνες της γενιάς του και συνεργάστηκε μέχρι και τον θάνατο του την δεκαετία του ’70 με τον αξέχαστο βιολιστή, Στρατή Γαλαθιανό. Βέβαια, οι συνεργασίες του ήταν πολλές με εξίσου σημαντικούς μουσικούς, βιολιστές και λυράρηδες. Ο Γαλάνης επίσης συμμετείχε σε πολλές ηχογραφήσεις δίσκων της εποχής εκείνης που είχαν γίνει ανάρπαστοι από το μουσικόφιλο κοινό των Χανίων.



Γιάννης Τζανακάκης: Από τα Ζαχαριανά Λουσακιών η καταγωγή του, αξιόλογος λαγουτιέρης της εποχής του μεσοπολέμου, έπαιξε με αρκετούς Λουσακιανούς βιολιστές. Σύντομο όμως το πέρασμα του στην ζωή , αφού απεβίωσε στο ελληνοαλβανικό μέτωπο το 1940.



Μανώλης Καρεφυλλάκης (Καρεφυλλομανώλης) : Από τους πιο ονομαστούς καλλιτέχνες ο Καρεφυλλομανώλης. Δεξιοτεχνικό παίξιμο και γνήσια κισσαμίτικη φωνή. Καταγόταν από τα Μεσόγεια και στην ακμή του συνεργάστηκε με τα κορυφαία ονόματα του βιολιού, με τον Ν.Χάρχαλη, τον Γ.Μαριάνο, τον Ευθ.Λυραντωνάκη, τον Μαν.Μυλωνάκη, τον Μιχ.Κουνέλη, τον Ναύτη, τον Φοβογιώργη, τον Δημ.Χριστοφοράκη, τον Γιαννενή κι άλλους πολλούς. Περιζήτητος τόσο για το παίξιμο και την φωνή του, όσο και για τον λαμπρό χαρακτήρα του. Ο Καρεφυλλομανώλης άφησε ανεξίτηλη την σφραγίδα του στο κισσαμίτικο μουσικό στερέωμα με επάξιους συνεχιστές, τους απογόνους του. Την δεκαετία του ’90, λίγο μετά τον θάνατο του, κυκλοφόρησε σε δίσκο ένα αξιόλογο αφιέρωμα σ’αυτόν, από τον εγγονό του και μουσικό ερευνητή, Χαρ.Ανουσσάκη.



Στέλιος Τζανακάκης: Από τα κορυφαία λαγούτα της περιόδου του Μεσοπολέμου. Καταγόταν από την Μαλάθυρο Κισσάμου και από πολύ νέος έδειξε την κλίση του στην μουσική, αλλά και την αξία του σαν καλλιτέχνης. Έπαιξε με αρκετούς βιολιστές της εποχής, μαρτυρικό όμως το τέλος του σε νέα ηλικία, καθώς εκτελέστηκε το 1944 μαζί με πολλούς συγχωριανούς του από τους Γερμανούς κατακτητές.



Θεοχάρης Μαρεντάκης: Λαγουτιέρης σωστός, αλλά αυτό που έμεινε στον κόσμο, ήταν η δυνατή και ρυθμική φωνή του. Από τα Μαρεδιανά Κισσάμου, έπαιξε σχεδόν με όλα τα βιολιά της περιοχής του, τον προτιμούσαν λόγω της φωνής του. Ο Μιχάλης Κουνέλης τον έλεγε «μεγάφωνο» και μάλλον, είχε δίκιο.



Θεόφιλος Μαργαριτάκης: Αξιόλογος λαγουτιέρης και τραγουδιστής από τα Καρεφυλλιανά Κισσάμου. Κουρέας στο επάγγελμα, αλλά πάντα είχε χρόνο να παίξει στις παρέες και στα φιλικά γλέντια. Φίλος καλός με τον τροβαδούρο της Γραμπούσας, τον Νικολή Τσέγκα και στις συνευρέσεις τους, άφησαν εποχή.



Στεφανής Λιονάκης: Λεβέντικο παρουσιαστικό, αλλά ακόμα πιο λεβέντικο το παίξιμο του. Καταγόταν από τα Παλαιά Ρούματα Κισσάμου και στο ενεργητικό του είχε συνεργασίες με τον Ν.Χάρχαλη σε πολλά γλέντια, με τον Γ.Μαριάνο, με τον Ν.Φαντάκη ή Ζερβό και με πολλούς άλλους βιολιστές. Η περίοδος ακμής του ήταν από το 1920 έως και το 1960 περίπου.



Βασίλης Σκευάκης: Το να σε εκτιμά ένας μουσικός της αξίας του Ν.Χάρχαλη, σημαίνει πολλά. Ο Βασίλης Σκευάκης από τα Τρία Αλώνια Κισσάμου, είχε καταφέρει να κερδίσει την εκτίμηση του Χάρχαλη, αλλά και όλων όσων είχαν συνεργαστεί μαζί του. Καλό λαγούτο αλλά και σωστός χαρακτήρας, άφησε την δική του σφραγίδα στα μουσικά μονοπάτια της Κισσάμου μέχρι την μέρα που έφυγε από την ζωή.





Βαγγέλης Πολυχρονάκης: Τον ξέρουμε σαν βιολιστή. Ο Βαγγέλης Πολυχρονάκης όμως, ξεκίνησε με λαγούτο. Από το Καστέλλι Κισσάμου, απόγονος του Τσέγκα, μπολιάστηκε με τις κισσαμίτικες μελωδίες, τις οποίες και μετέφερε στις χορδές του λαγούτου του. Συνεργάστηκε με πολλούς βιολιστές, αλλά επίσης πρόσφερε πολλά και ως συνθέτης. Οι σκοποί του «Πολυχρόνη» έμειναν καιρό ανέκδοτοι έως ότου ο ανιψιός του και σημαντικός νέος βιολιστής, Θοδωρής Πολυχρονάκης, τους έπαιξε σε ψηφιακό δίσκο πρίν λίγο καιρό, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Έφυγε από την ζωή πρίν λίγα χρόνια, όμως η φήμη του θα τον συνοδεύει πάντα, καθώς θα ακούμε έναν από τους λεβέντικους σκοπούς του.



Μανώλης Καρτσωνάκης (Καρτσώνης): Βετεράνος σήμερα του λαγούτου, ο Μανώλης Καρτσώνης έχει συνδέσει το όνομα του με το θρυλικό δίδυμο Κουνέλης – Καρτσώνης. Με ρίζες από την Πολυρρήνια, μεγαλωμένος στα Καρφιανά, ο Μανώλης Καρτσώνης διέπρεψε, γαλούχησε και δίδαξε το λαγούτο. Ο ίδιος, μεγαλωμένος με τους ήχους του Λέφα, του Κουτσουρέλη και του Σγουρομάλλη, έλαμψε στο κρητικό μουσικό πάνθεον ως ένας γνήσιος εκφραστής των μουσικών μοτίβων της δυτικής Κρήτης. Μαζί με τον αδελφό του, τον αείμνηστο βάρδο Βασίλη Καρτσωνάκη, τον Γρηγόρη Μαθιουδάκη και τον Μιχάλη Κουνέλη, ήταν η «πρεπειά» της Κισσάμου τις δεκαετίες ’60 – ’70 – ’80. Επίσης, βοήθησε πολλούς νέους βιολιστές και λαγουτιέρηδες στο ξεκίνημα της καριέρας τους.



Πέτρος Καρμπαδάκης: Άλλος ένας βετεράνος της μουσικής μας και ο Πέτρος Καρμπαδάκης. Από την Κουκουναρά Κισσάμου, είχε την τύχη να παίξει σε νεαρή ηλικία με τον Ν.Χάρχαλη. Σημαντικός σταθμός αυτός στην καριέρα του Πέτρου ούτως ώστε να εξελιχθεί σε έναν άξιο μουσικό δεξιοτέχνη. Έπαιξε σχεδόν με όλους τους εν ενεργεία βιολιστές των Χανίων, σημαντικές όμως και οι συνεργασίες του με πλήθος ονομαστών λυράρηδων κατά την παραμονή του στην Αθήνα. Ο Πέτρος Καρμπαδάκης βοήθησε πολλούς νέους βιολιστές και λυράρηδες να εξελιχθούν, καθώς είναι άριστος γνώστης της κρητικής μουσικής, όχι μόνο του χανιώτικου μουσικού ιδιώματος. Σήμερα κατοικεί στην Κίσσαμο και είναι δάσκαλος λαγούτο στα νέα παιδιά, όπου τους μεταφέρει εκτός από την τέχνη του οργάνου, και την «ρίζα» της μουσικής μας παράδοσης.



Στέλιος Λαϊνάκης: Από την περασμένη γενιά λαγουτιέρηδων και ο Στέλιος Λαϊνάκης. Γεννημένος στον Λαρδά Κισσάμου, εγγονός του παλαιού βιολιστή Νικόλαου Λαϊνάκη, άκμασε και διέπρεψε στο λαγούτο από την δεκαετία του ’50 και μετά. Συνεργάστηκε με πολλούς βιολιστές, όπως ο Δημ.Χριστοφοράκης, ο Ναύτης, ο Μιχ.Κουνέλης, ο Μαύρος κ.α. Σημαντικό του στοιχείο επίσης, η δυνατή και γνήσια κισσαμίτικη φωνή του. Διετέλεσε και δάσκαλος λαγούτο στο ωδείο Κισσάμου. Σήμερα, συνεργάζεται και βοηθάει τα νέα παιδιά στο ξεκίνημα τους.



Στέφανος Καρεφυλλάκης: Γιός του μεγάλου Καρεφυλλομανώλη, από τα Μεσόγεια Κισσάμου. Σημαντικός λαγουτιέρης με εξαιρετικές συνεργασίες στο ενεργητικό του, όπως αυτές με τον Μιχ.Κουνέλη, τον Ναύτη κ.α. Είναι πατέρας του αξιόλογου Κισσαμίτη λυράρη, Βασίλη Καρεφυλλάκη.



Δημήτρης Χαρτζουλάκης: Λουσακιανής καταγωγής ο Δημήτρης Χαρτζουλάκης, έπαιξε με σημαντικά ονόματα του βιολιού τις περασμένες δεκαετίες και σήμερα, αν και ηλικιωμένος, δίνει το παρόν σε κάθε εκδήλωση, χαρίζοντας τις πενιές του.



Βενιζέλος Κορκιδάκης: Από τους νοσταλγικούς λαγουτιέρηδες και ο Βενιζέλος Κορκιδάκης, καταγόταν από το Μουρί του Βουλγάρω Κισσάμου, κι έπαιξε στα παραδοσιακά πανηγύρια και γλέντια με σημαντικά ονόματα της περιοχής. Υποδηματοποιός στο επάγγελμα, αλλά και «εραστής» της μουσικής, έφυγε πρίν λίγα χρόνια ξαφνικά από την ζωή, αφήνοντας όμως μια σημαντική προσφορά στα μουσικά δρώμενα της Κισσάμου.



Μιχάλης Πολυχρονάκης: Από την μουσική οικογένεια των Πολυχρονάκηδων, γεννήθηκε στα Τοπόλια Κισσάμου και με το λαγούτο του άφησε εποχή. Πρίμο παίξιμο και λεβέντικο τραγούδι, ηχογράφησε και δίσκους. Δίδαξε την τέχνη του λαγούτου σε πολλά νέα παιδιά και σήμερα απολαμβάνει τους καρπούς της πολυετούς μουσικής του καριέρας.



Μανώλης Θεοδωράκης: Καλός λαγουτιέρης, μαντιναδολόγος και τραγουδιστής, καταγόταν από το Νησί Τοπολίων Κισσάμου με αξιόλογη παρουσία στα μουσικά δρώμενα του νομού Χανίων και όχι μόνο. Από τις συνεργασίες που έκανε κατά καιρούς, ξεχωρίζουμε τα ερασιτεχνικά του συνταιριάσματα με τον θρυλικό Μιχάλη Παπαδάκη ή Πλακιανό., αλλά και με τον Μαύρο και τον Σκορδαλό.



Μανούσος Παντελάκης (Παντελομανούσος): Από την Πανέθυμο Κισσάμου ο Παντελομανούσος, παλιός λαγουτιέρης, έπαιξε στα νοσταλγικά γλέντια της κρητικής υπαίθρου με αρκετούς βιολιστές. Έμεινε στην μνήμη του κόσμου ως ένας άξιος καλλιτέχνης, αλλά και εύθυμος ανεκδοτολόγος.



Ηλίας Παπαδογιωργάκης: Σελινιώτης στην καταγωγή, κατοίκησε και διέπρεψε στην Κίσσαμο, στην Σπηλιά. Λαγουτιέρης των αρχών του περασμένου αιώνα, συνεργάστηκε με τον γίγαντα του βιολιού Κων/νο Μπουλταδάκη ή Καναρίνη.



Σταμάτης Γουβεράκης: Από τα Παλαιά Ρούματα Κισσάμου, προερχόταν από μουσική οικογένεια, τα αδέρφια του Γιώργης και Κωστής ήταν καλοί β ιολιστές και μαζί τους έπαιξε στα ρουματιανά γλέντια αλλά και στα γύρω χωριά της περιοχής μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70.



Μανώλης Γαλανάκης: Παλαιός λαγουτιέρης από τις Λουσακιές Κισσάμου, έπαιξε με τα «μεγαθήρια» της εποχής του, όπως ο Μανιατογιάννης, ο Χάρχαλης, ο Κουνελοκωσταντής κ.α. Άφησε εποχή και στην ακμή του ήταν ασυναγώνιστος.



Αριστείδης Λαϊνάκης: Από τον Λαρδά Κισσάμου, σεμνός και απλός καλλιτέχνης, έπαιξε με τον αδερφό του τον Γιώργη, αλλά και με τον Λυραντώνη, τον Λουπασόγιαννη κ.α. Απεβίωσε στα τέλη της δεκαετίας του ’70.



Γιάννης Κουράκης: Αξιόλογος λαγουτιέρης από το Μούλετε Κισσάμου, έπαιξε με τους Μαριάνους (πατέρα και γιό) αλλά και με πολλά άλλα σημαντικά βιολιά της Κισσάμου. Η περιόδος ακμής του ήταν από τα τέλη του 19ου αιώνα, έως και τα χρόνια του Μεσοπολέμου.



Παντελής Φαραντάκης: Λαγουτιέρης και συνεργάτης του Γιώργη Μαριάνου, από τον Δραπανιά Κισσάμου. Διέπρεψε στο όργανο αυτό, αλλά ήταν και άριστος συνεργάτης με όλους όσους έπαιξε.



Αντώνης Μπερτάκης: Από τα Πλακάλωνα Κισσάμου, άκμασε στις αρχές του περασμένου αιώνα κι έπαιζε συχνά με τον θρυλικό Φαντομανώλη και τον Ανδρεά Μαριάνο. Έχασε την ζωή του πολύ νέος, στον Μικρασιατικό πόλεμο.





Δημήτρης Σημαντηράκης: Αξιόλογος λαγουτιέρης από τα Γριμπιλιανά Κισσάμου. Με το λαγούτο ασχολήθηκε ερασιτεχνικά, μιας και ήταν από τους καλύτερους υποδηματοποιούς των Χανίων. Έπαιξε ως επί το πλείστον με τον Ναύτη μιας και ήταν «μπατζανήδες», ακόμα και στην Αμερική πήγε μερικά χρόνια. Συμμετείχε επίσης σε αρκετές ηχογραφήσεις του Ναύτη παίζοντας λαγούτο.



Μενέλαος Κασσιανάκης: Από τα Γριμπιλιανά Κισσάμου, ερασιτέχνης ως επί το πλείστον αλλά με πολλά γλέντια στο ενεργητικό του. Έπαιζε συχνά με τον αείμνηστο βιολιστή της Σπάθας, τον Σιδερομανώλη.