ΣΚΑΡΟΣ

Φάε του σκάρου το σκατό
της συναγρίδας μέση
και του ορφού την κεφαλή
να δούμε τι σ’ αρέσει

Σκάρος είμαι ψήσε με

Μπόλικο λάδι ρίξε μου

Και το σκατό μου φάτο

Ο σκάρος ο Κρητικός, όπως είθισται να λέγεται, συναντάται σχεδόν σε όλα τα ελληνικά νησιά. H επιστημονική ονομασία είναι sparisoma cretense, λέγεται και παπαγάλος της θάλασσας.
Το σώμα του είναι επίμηκες και στρογγυλοειδές, ενώ καλύπτεται από μεγάλα αβγοειδή και κυκλοειδή λέπια σε σειρές. Το αρσενικό έχει χρώμα μαυροπράσινο και το θηλυκό κόκκινο.
Η κοιλιά του είναι μεγάλη, το μήκος του φτάνει συνήθως τους 40 πόντους, ενώ θα πρέπει να πούμε ακόμη ότι το όνομα του είναι παράγωγο του ρήματος σκαίρω, που σημαίνει πηδάω.
Λέγεται ότι μηρυκάζει την τροφή του, ενώ τα φύκια που έχει στο στομάχι του χρησιμοποιούνται και ως δόλωμα για το ψάρεμα του.
Το κρέας του σκάρου είναι εξαιρετικό και προτιμάται από τους καλοφαγάδες εξ’ αρχαιοτάτων χρόνων. Τα εντόσθια του με σάλτσα αποτελούν έναν από τους κορυφαίους ψαρομεζέδες.
Ο σκάρος ζει στα βαθιά και βραχώδη μέρη των ακτών, ανάμεσα στις σχισμές των βράχων και των κοραλλιών.
Πλησιάζει στα ρηχά όπου και αναζητά την τροφή του, που είναι διάφοροι υδρόβιοι οργανισμοί και φυτά που τα κομματιάζει και τα τρώει.
Αν ο σκάρος δεν βρει την τροφή που του αρέσει δεν τρώει ότι και ότι.
Ιστορικά στοιχεία αναφέρουν ακόμη ότι ο σκάρος ψαρευόταν με δόλωμα φύλλα φασολιάς ή και φασολάκια φρέσκα, για αυτό στην Κρήτη τα φυτά της φασολιάς τα αποκαλούν σκαροβότανα.
Ο Αιλιανός σε σύγγραμμα του μας λέει ότι πρόκειται για το πιο λάγνο ψάρι, γιατί η επιθυμία του για το θηλυκό είναι και η αιτία της καταστροφής του. Οι ψαράδες, γνωρίζοντας αυτή του την αδυναμία, κάνουν το εξής για να τον ψαρέψουν: Πιάνουν έναν θηλυκό σκάρο, τον δένουν από το στόμα και τον σέρνουν πίσω από την βάρκα.
Αυτός προσπαθεί να απελευθερωθεί βουτώντας δεξιά – αριστερά, προσελκύοντας έτσι τους αρσενικούς σκάρους, που στη συνέχεια οι ψαράδες ή τους βουτούν με την απόχη ή τους καμακιάζουν.
Αναπαράγεται Αύγουστο με Οκτώβρη.