ΤΑ ΜΕΡΟΜΗΝΙΑ

ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΠΙΤΗ ΦΙΛΟΥ ΡΙΖΙΤΗ

Τον παλιό καλό καιρό, πριν εμφανιστεί η Πετρούλα για να μας ενημερώνει για τον καιρό, οι άνθρωποι ήταν εξαρτημένοι από τις διαθέσεις του καιρού. Σχεδόν τα πάντα στις τότε κοινωνίες εξαρτώταν από την όψη των καιρικών συνθηκών και ήταν θέμα επιβίωσης η έγκαιρη πρόβλεψη της πορείας του καιρού.
Ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό ήταν η παρατήρηση της φύσης, και εμπειρικά η εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων.
Με αυτόν τον τρόπο, οι άνθρωποι ανάλογα την γεωγραφική περιοχή όπου έμεναν, είχαν φτάσει σε ένα πολύ καλό σημείο βραχείας πρόβλεψης του καιρού. Δηλαδή τα διάφορα σημάδια που είχαν εντοπίσει, στην φύση τους μαρτυρούσαν αν θα βρέξει σύντομα, αν θα έχει πολύ ζεστές μέρες, αν θα έχει δυνατούς ανέμους κτλ...
Τα σημάδια αυτά μπορεί να ήταν ένα συννεφάκι σε συγκεκριμένο σημείο του ορίζοντα, η συμπεριφορά κάποιων ζώων, η συμπεριφορά κάποιων δέντρων, τέτοιου είδους πράγματα δηλαδή τα οποία καθόριζαν την συμπεριφορά του καιρού για τις επόμενες ώρες ή ημέρες.
Αυτό όμως δεν ήταν αρκετό για έναν παραγωγό ο οποίος για παράδειγμα θα ήθελε να σπείρει τα χωράφια του και θα έπρεπε να έχει πρόβλεψη μεγαλύτερη από λίγες ώρες ή ημέρες σχετικά με τις βροχοπτώσεις...

'Έτσι η παρατηρητικότητα και η καθημερινή επαφή των ανθρώπων με την φύση και τα φυσικά φαινόμενα, οδήγησε τους ανθρώπους σε κάποια συμπεράσματα σχετικά με την πρόγνωση του καιρού.
Τα συμπεράσματα αυτά ονομάστηκαν "μερομήνια", διότι παρατηρούσαν κάποιες "μέρες" και γνώριζαν των καιρό κάποιων "μηνών".
Η παρατήρηση των ημερών και τα συμπεράσματα που βγαίνουν διαφέρουν από τόπο σε τόπο. Δεν υπάρχει δηλαδή κάποιο πρότυπο για να ακολουθήσει κάποιος. Οπότε η κάθε περιοχή της Ελλάδας έχει τα δικά της μερομήνια και το δικό της τρόπο παρακολούθησης τους. Επίσης στην ίδια περιοχή μπορεί να υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να τα παρακολουθεί κάποιος, διαφορετικές τεχνικές δηλαδή.
Λογικό είναι να υπάρχουν αυτές οι διαφορές όχι μόνο από περιοχή σε περιοχή αλλά και από άνθρωπο σε άνθρωπο στην ίδια περιοχή, αφού δεν είναι επιστημονικές μετρήσεις αλλά λαϊκές πρακτικές μέσα που γεννήθηκαν εμπειρικά από αγρότες, κτηνοτρόφους γενικά τους ανθρώπους της υπαίθρου, οι οποίοι έπρεπε να επιβιώσουν...
Αμέσως παρακάτω θα σας παρουσιάσω τον τρόπο που παρατηρούσε τα μερομήνια ο προ-παππούς (Φαραντάκης Πέτρος) έτσι όπως τον δίδαξε στον παπά Γιάννη Κολοκοτρώνη και αυτός με την σειρά του μου τα εξήγησε πριν από χρόνια όμως.
Επίσης εγώ είμαι κακός μαθητής και κάποια πράγματα συν το χρόνο τα έχω ξεχάσει, αλλά πάνω κάτω μια ιδέα μπορείτε να πάρετε της συγκεκριμένης τεχνικής.
Είναι μια πολύ απλή τεχνική ίσως από τα ποιο εύκολα μερομήνια που θα συναντήσει κάποιος, αν και όπως προανέφερα κάποιες επιμέρους αναλύσεις και παρατηρήσεις δυστυχώς τις έχω ξεχάσει...:(

Η παρατήρηση αρχίζει 12:00πμ την πρώτη Αυγούστου κάθε χρόνο και μέχρι να ολοκληρωθεί το 24ωρο τα φαινόμενα αφορούν τον πρώτο μήνα του έτους δηλαδή τον Γενάρη.
Οπότε από τις 12:00πμ μέχρι τις 12:00μμ της πρώτης Αυγούστου μαθαίνουμε τον καιρό που θα έχει ο Γενάρης της καινούριας χρονιά, μετά ο Φλεβάρης, ο Μάρτης κτλ..
Αυτή η σειρά όπως καταλαβαίνετε θα κρατήσει μέχρι 12 Αυγούστου και ώρα 12:00μμ όπου τελειώνει ο δωδέκατος μήνας που είναι ο Δεκέμβρης.
12:01 όμως ξημέρωμα 13 Αυγούστου αρχίζουμε πάλι από την αρχή το μέτρημα. Αυτήν την φορά όμως οι μήνες αλλάζουν κάθε 12 ώρες. Δηλαδή από 12:00 το βράδυ μέχρι 12:00 μεσημέρι είναι ο Γενάρης, από 12:00 μεσημέρι της ίδια μέρα μέχρι 12:00 το βράδυ ο Φλεβάρης και μετά πάλι αλλάζει ο μήνας μέχρι το μεσημέρι και γίνετε Μάρτης, έπειτα Απρίλης κτλ...
Αυτή η μέτρηση όπως καταλαβαίνετε κρατάει 6 ημέρες οπότε 18 Αυγούστου στο ξημέρωμα της 19 Αυγούστου τελειώνει η εποχή παρατήρησης. Και αρχίζει η μελέτη των παρατηρήσεων μας.
Αφού λοιπόν έχουμε γράψει σε ένα τετράδιο για κάθε ημέρα και για κάθε ώρα της ημέρας τα απαραίτητα στοιχεία πρέπει να κάνουμε την πρόγνωση του καιρού της επόμενης χρονιάς.
Ποια είναι όμως τα στοιχεία που θα πρέπει να παρατηρεί κάποιος:

Άνεμος

κατεύθυνση

ένταση

Θερμοκρασία

υγρασία

παγωνιά

καύσωνας

Γενική εικόνα ημέρας

ηλιοφάνεια

χιονόπτωση

βροχή

Αυτά τα φαινόμενα οφείλει να παρατηρεί ο "μετεωρολόγος" και στις 2 φάσεις, δηλαδή από 1-12 Αυγούστου και από 13-18 Αυγούστου και να τα σημειώνει σε ένα χαρτί. Έπειτα τα διασταυρώνει κάθε μήνα ξεχωριστά και όπου ταιριάζουν 100% μπορεί να γνωρίζει ακριβώς τον καιρό που θα υπάρχει τον συγκεκριμένο μήνα, όπου υπάρχουν διαφορές βγάζει τον μέσο όρο.

Τι σημαίνει το κάθε φαινόμενο
Το κάθε φαινόμενο χοντρά χοντρά σημαίνει το αντίθετο του. Δηλαδή αν μια μέρα φυσάει και βρέχει πολύ, τότε τον αντίστοιχο μήνα θα έχουμε καύσωνα και άπνοια.
Μερικά παραδείγματα για να καταλάβουμε καλύτερα:
την 1 Αυγούστου 12:00πμ έχουμε γράψει στο χαρτί μας ότι είχαμε άπνοια, ήταν μια πολύ ζεστή βραδιά και ο ουρανός δεν είχε κανένα σύννεφο.
Ενώ στις 13 Αυγούστου 12:00πμ στην δεύτερη φάση (το λεγόμενο δίπλωμα), τα στοιχεία που έχουμε καταγράψει είναι:
τα ίδια σύν ένα πολύ ελαφρύ νότιο άνεμο που υπήρχε εκείνη την στιγμή.
Το συμπέρασμα που πρέπει να εξάγουμε είναι ότι:
Την 1 Γενάρη της χρονιάς που θα έρθει θα έχουμε:
Βόρειο άνεμο πολύ δυνατής έντασης, κρύο πάρα πολύ και με μεγάλες πιθανότητες για εκτεταμένη χιονόπτωση.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι :
7 Αυγούστου 01:00μμ
Δυνατό μελτέμι από βόρια κατεύθυνση, αραιή συννεφιά, δροσερή μέρα χωρίς ζέστη.
Και στο δίπλωμα (16 Αυγούστου) 6-7 ώρα το πρωί είχαμε πολύ υγρασία.
Το συμπέρασμα είναι ότι στα μέσα του επόμενου Αυγούστου (11-15) θα έχουμε μεγάλο καύσωνα, ξηρή μέρα με άπνοια ή πολύ αδύναμους νότιους ανέμους.

Σε γενικές γραμμές δηλαδή ισχύει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που υπάρχει την στιγμή που γίνετε η μέτρηση.
κρύο=ζέστη
άπνοια=δυνατός άνεμος
υγρασία=ξηρή ημέρα
κτλ...

Κάπως έτσι ήταν τα μερομήνια που είχαν ανακαλύψει οι άνθρωποι για να μπορούν να έχουν ένα μπούσουλα σχετικά με τα μελλοντικά καιρικά φαινόμενα. Τα μερομήνια είναι διαφορετικά φυσικά από τόπο σε τόπο και από άνθρωπο σε άνθρωπο. Υπάρχουν πολύ ποιο δύσκολα και ποιο "μελετημένα", εγώ απλά κατέγραψα αυτά που χρησιμοποιούσαν στο χωριό μου, τα οποία από ότι λένε οι παλαιοί δεν έπεφταν έξω. Οι επιστήμονες φυσικά ποτέ δεν παραδέχτηκαν τέτοιου είδους προγνώσεις, αλλά νομίζω ότι άσχετα αν είναι σωστά ή λάθος σαν μετεωρολογικά εργαλεία τα μερομήνια είναι μέρος της λαϊκής μας παράδοσης και πρέπει να καταγράφονται τουλάχιστον σαν τέτοια.

Δεν ξέρω αν κάποιος θα έχει την διάθεση και τον χρόνο να ασχοληθεί ποτέ με αυτά Αυγουστιάτικα εν μέσω διακοπών...
Αν κάποιος θελήσει να ασχοληθεί και να ξενυχτήσει για να καταγράψει τα φαινόμενα έστω και για πλάκα, να δει αν βγούνε αυτά αυτά που λένε να θυμάται 2 πράγματα.

1) Υποτίθεται ισχύουν για τον τόπο που παρατηρούμε το φαινόμενο. Δηλαδή δεν θα ήμαστε διακοπές στην Σκόπελο και θα περιμένουμε να βγούνε τα μερομήνια που καταγράψαμε στα Τρίκαλα :)
2) Τα μερομήνια όταν βγήκαν το ημερολόγιο πήγαινε πίσω 13 μέρες.
Δηλαδή το μέτρημα δεν ξεκινάει 1η Αυγούστου αλλά 13 Αυγούστου, οπότε όλα μετατίθενται 13 ημέρες πίσω...
Για τα μερομήνια 1η Αυγούστου είναι η 13 Αυγούστου...

ΠΗΓΗ