ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΠΙΠΕΡΑΚΗΣ

Ο Χαρίλαος Πιπεράκης πιο γνωστός ως Χαρίλαος Κρητικός, θεωρείται από τα μυθικά πρόσωπα της μουσικής παράδοσης της Κρήτης και ένας από τους "πατέρες" της νεότερης κρητικής μουσικής, αν και η φήμη του ήταν μεγαλύτερη εκτός της γενέτειρας του. Γεννήθηκε το 1888 στο Ξεροστέρνι Αποκορώνου του νομού Χανίων και ασχολήθηκε από μικρός με τη μουσική μαθαίνοντας στο ξεκίνημα βιολί. Πέρασε πολύ γρήγορα στην κρητική λύρα και σε ηλικία μόλις 14 χρόνων θεωρήθηκε ένα από τους εξαίρετους εκτελεστές. Τα πρώτα του μαθήματα λύρας τα πήρε παιδί ακόμη από το σπουδαίο κοντοχωριανό του λυράρη Μαθιούδη.Έφηβος ακόμη, το 1912 ή 1913 και έχοντας μοναδικό εφόδιο την τέχνη του, αποφασίζει το μεγάλο ταξίδι στην Αμερική, που έμελλε να επιφυλάξει τεράστιες εκπλήξεις αφού εκεί έζησε και τα περισσότερα χρόνια της ζωής του. Αναφέρονται, από πληροφορίες, ταξίδια του το 1923 το 1926, το 1932, το 1936 στην Κρήτη, όπου έμενε για μικρά χρονικά διαστήματα και επέστρεφε στην Αμερική.Το 1926 δημιουργεί τον δικό του σκοπό που τον ονόμασε Ξεροστεριανό συρτό. Το 1928 επέστρεψε για λίγο στην Κρήτη και συναντήθηκε με πολλούς μουσικούς της εποχής, μεταξύ των οποίων στον Δραπανιά Κισσάμου για περίπου ένα τετράμηνο τον μεγάλο βιολάτορα Γιώργο Μαριάνο όπου έμαθε από αυτόν πολλά Χανιώτικα συρτά.Πήγε και στα Χαρχαλιανά Κισσάμου να συναντήσει τον μεγάλο Χαρχαλονικολή.Λέγετε ότι ο Χαρίλαος ζήτησε από τον Χάρχαλη να του επιτρέψει να γράψει σε δίσκο τον Λουσακιανό συρτό και ο Χάρχαλης του ζήτησε την άδεια να ηχογραφήσει και αυτός τον Ξεροστερνιανό σκοπό που είχε την πατρότητα του. Με την εταιρεία Pharos ηχογραφεί στην Αμερική το 1926-27 14 τραγούδια, εκ των οποίων πέντε παραδοσιακά ρεμπέτικα και εννέα κρητικά. Ο Χαρίλαος ηχογραφεί στη δεκαετία του '30 άλλα 12 τραγούδια (τέσσερα με την Columbia και οκτώ με την Orthophonic που επανατυπώνονται και από την RCA εκ των οποίων πέντε ακόμη ρεμπέτικου ύφους και επτά κρητικά. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του θέλησε να επιστρέψει στην Κρήτη για να παίζει εκεί μέχρι την τελευταία του πνοή. Αλλά δεν πρόλαβε.

Παραθέτω αποκάτω το μήνυμα που μου έστειλε ο πολύ ψαγμένος μουσικά φίλος ΒΑΒΟΥΛΕΣ Γ.

Κωστη καλο ειναι να γραψεις την πηγη των στοιχειων σου.
Ο Χαριλαος μικρος πηγε στο Ηρακλειο (οικογενειακως ;) και εκει σιγουρα πηρε κι αλλα ακουσματα. Στα 1912 εφυγε στην Αμερικη. Το νεο ειναι πως το 1917 εβγαλε ενα δισκο με δυο τραγουδια, τον Κρητικο συρτο και τον Κισαμμιτικο συρτο που δεν ειναι τιποτε αλλο απο αυτα που κυκλοφορησε ο Ροδινος το 1933, σαν Αποκορωνιωτκο και Κισσαμιωτικο οσυρτο. Αργοτερα οι κρητικοι καλλιτεχνες εδωσαν την πατροτητα αυτων των σκοπων -που δεν ειναι τιποτε αλλο παρα συρραφη παλιν μελωδιων παιγμενα με λυριστικο χρωμα- στον Ανδρεα Ροδινο. Οντως ο Ροδινος εβαλε λιγο διαφορετικο παιξιμο οσον αφορα καποια στολισματα αλλα οι σκοποι ειναι αυτουσιοι οπως πρωτοπαιχτηκανε απο το Χαριλαο.
Επισης το 1923 κυκλοφορησε 2 ακομα τραγουδια με τον σαντουριερη Αγγελο Σταμο που νομιζεις οτι ακους Μικρασιατικα ενω ειναι κρητικα, το Χαλεπιανο (του Κουφιανου ;) κι αλλο ενα.
Το 1928 οντως ηρθε στο Δραπανια και εκατσε στου Μαριανου αρκετο καιρο οπως μουπε τις προαλλες ο Στελιος. Οντως ετσι εγινε με το Χαρχαλη.
Στου Μαριανου πηγανε κ ιαλλοι απο το Ρεθυμνο. Δεν πηγανε τυχαια.. μολις ειχε κυκλοφορησει 4-5 δισκους το 1928 με τον Κουρη το λαγουθιερη κι ενα Δαμουλακη τραγουδιστη υψιφωνο σαν το Χαρχαλη αλλα οχι τοσο καλο...
Με το Στελιο Λαινακη γνωριστηκανε γυρω στο 1972 που ειχε ερθει στα Χανια ο Χ.Π. και βρισκοτανε συχνα στο καφενειο του Αντωνη του Κάτη που ητονε κατι σαν προοιμιο του Χαρχαλη. Καθησε καπου 5 χρονια στα Χανια και μετα γυρισε στην Αμερικη οπου πεθανε το 1978. Ο Κουρκούνης και ο Μουσούρος, λυραρηδες του Αποκορωνα ητανε φιλοι του και υπαρχουνε πολλες ιστοριες απο τους απογονους τους.
Με το Στελιο γινανε φιλοι τα λεγανε πολλες φορες μαζι οσο ητανε εδω ο Στελιος, γιατι εσπουδαζε Ιταλια και του εδωσε μαλιστα και μια κουτα κασετες που εγραψε ο ιδιος ο Χαριλαος και μου τις εδειξε. Του ειπα να βαλει μια να ακουσουμε και ειχε καποια απο τα τραγουδια του τα δισκογραφημενα μαλλον με εξωτερικη ηχογραφηση.
Ειναι και καποια αλλα που γνωριζω για το Χαριλαο και ισως δημοσιευτουνε εν ευθετω χρονω...

Γ.Β.