Βασίλειος Ξηρουχας.Ηπειρομαχος

 Βασίλειος Ξηρουχας από Λυριδιανα Κισσαμου.

Οργάνωσε δικό του εθελοντικό σώμα που πολέμησε στην απελευθέρωση της Ηπείρου και για την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου.

Στην ομαδική φωτογραφία το αυτονομιστικο εθελοντικό σώμα που δημιούργησε και πολέμησε 

Βορειος Ήπειρος...Κορυτσά 17 Οκτωβρίου 1914 μπροστά από το διοικητήριο.

Δραπανιας 1941

 Αντίποινα των Γερμανών κατακτητών έναντια των  κατοίκων

Σφραγίδες Κισσάμου 1946

Κίσσαμος 1946..σφραγίδες και υπογραφές 

Βασίλειον της Ελλαδος

Δήμος Καστελλιου Κισαμου

Κοινότης Καλουδιανων

Κοινορης Λουσακιων

Κοινότης Πολυρρήνιας

Κοινότης Πλατανου

Κοινότης κάτω Παλαιοκαστρου

Κοινότης Γραμπουσας

Σωματείον εργατών ξηράς

Σύνδεσμος εργατών λιμένος και λεμβουχων Καστελιου Κισσαμου...ο Αγιος Σώστης.

Απόκριες στο Καστέλλι Κισσάμου το 1936

 28-2-1936 

Γιώργης Κουτσουρέλης 

Αι Αποκρηες στο Καστέλλι Κισσαμου .

Μεγάλην και εξαιρετικην επιτυχίαν εσημιωσεν ο δοθης την παρελθουσαν εβδομαδαν εις την αίθουσα χορού της κοσμικής κωμοπόλεως του Καστελλιου της Κισσάμου υπό του συλλόγου κυριών και δεσποινίδων [ Η Κοινωνική Πρόνοια} χορός στεφθεις υπό πλήρους επιτυχίας και παρεσθη δε όλη η αφρόκρεμα την εν Καστέλλιω κοινωνίας 

Μεταξύ των προσκεκλημένων διακρίνονται οι ....................,.,............................................Το συμβούλιον του άνω συλλόγου αποτελούμενο από τας κ.κυριας.................,..,...............................,. ...,................. .,.,.....................

Ιδιαίτερα μνειαν δεον να γίνει δια τον οργανοπαικτην κ..Γεωργιον Κουτσουρελην αποσπάσαντα τα συγχαρητήρια των προσκεκλημένων δια την δεξιοτητα και την αντοχην είν επεδειξε τόσον εις τους εγχώριους όσον και εις τους ευρωπαϊκούς χορους προσφερθεντος αφιλοκερδως μέχρι της 5ης πρωινής καθ ην παρεταθει ο χορός.

.....,....,.,......................................................Διακρίθηκαν εις διαφόρους χορούς Κρητικούς οι κάτωθι.............. ...................................Μετέπειτα εχορευσαν συρτους με Κρητική ενδυμασία οι Παν.Καλογριδης..Ιωαννης Γιακουμάκης...Θεοχάρης Χορευτακης καταχειροκροτηθεν.

..,. . ........................................................Ο κ. Γεώργιος Κουτσουρέλης οργανοπαικτης αναφθαστος εις αντοχην και επιθυμιαν και ο κ.Γιακουμακης με το τραγούδι και τις μαντιναδες του τις πετυχημένες εις το χιούμορ και κεφι του ενθουσίασε την χορευτικην κινηση .........

............... ............,. .................Ειναι αξιοι θερμων συγχαρητηριων οι διοργανωται της χορευτικής ταύτης εσπεριδος.........................................

Λεωνίδας Λιονακης

 

Μαντινάδες περιόδου 1905-1906 με πολιτική χροιά βγαλμένες από τους Βενιζελικούς  αντιπαλους του Λεωνίδα Λιονάκη.Εποχες που τα πολιτικά παθη ηταν σε ακραίες καταστάσεις.

-Στην Κισσαμο ήταν ο Λιονής..στο Ρεθυμνο ο Μώρος προδότες θα πεθάνουνε κιαν παν στο Άγιον όρος.....

-Στην Κισσαμο ηταν αρχηγός ο λεοντας Λιονακης μα ο Μαλανδρακης έφτασε μαζί κι ο Πιστολακης.

-Ο Μαλανδρακης σ έκαμε μαζι κι ο Πιστολακης και τρυπωνες εις στα κλαδια οπου κιαν ήτο ρυάκι.

-Θυμήσου καπετάν Λιονή προδοτη απατεώνα το γίβεντο απου παθες μέσα στον Κορφαλωνα.

Ο Λεωνίδας Λιονακης ήταν απο τα Παπαδιανά Ιναχωριου Κισσαμου ....δικηγόρος που εκλέχτηκε και βουλευτής με το κόμμα του πριγγιπα Γεωργιου.

Ήταν φανατικός αντίπαλος του Ελ Βενιζέλου....διοργανωτής όλων των ενόπλων συγκρούσεων με τους υποστηρικτές του κινηματος του Θερισσου .

Ήταν ένας εκ των διοργανωτών του κινήματος της Μαλαξας(αντικινημα θερισσου) το 1906...Μετά την αποτυχία του και την εκδίωξη του πριγγιπα εξορίστηκε μαζί με όλους τούς συνδιοργανωτές του στην πάνω Ελλαδα.

Γραμπουσα 1826

 

Γραμπούσα 23 Ιουλίου 1826.

Ο Μουσταφάμπεης εσύναξε όλες τις δυνάμεις του, στα Χανιά. Σκοπεύει την Γραμβούσα. Ζητάμε μόλυβδο»!!!!!!!!!!!!!!!

Ἔγγραφο τῆς Διοικητικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κρήτης μέ τίς ὑπογραφές τῶν Κ. Κριτοβουλίδη καί Γ. Καλλέργη, πρός τόν Ἰωάννη Κλάδο στά Κύθηρα 

 «... Ἐπειδή ἀρκετά ἐγνώσθη εἰς ἡμᾶς ὁ εἰλικρινής πατριωτισμός Σου, καί ἡ τήν ὁποίαν ἔχεις καλήν διάθεσιν ἰδίως διά τήν Κρήτην, καί ἐπειδή ἐβεβαιώθημεν ὅτι ὁ φιλέλλην καί εὐεργέτης ἡμῶν κύριος Θ. Γόρδων εἰς τήν ἀναχώρησίν του εἰς Ζάκυνθον Σᾶς ἀφῆκεν εἰς τήν ἐπιστασίαν τῶν ὑποθέσεων του διά τά ἑλληνικά πράγματα, διά τοῦτο τολμοῦμεν θαῤῥαλέοι παραστήσαντες τήν κατεπείγουσαν ἀνάγκην τῆς Πατρίδος, νά καταφύγωμεν εἰς τήν προστασίαν τοῦ φιλανθρώπου καί φιλελληνικοῦ σκοποῦ των, ἐλπίζοντες τήν ἐπίτευξιν τοῦ αἰτήματός μας καί εἰς τήν συνέργειαν τῆς πανευγενίας Σου. Ὁ Μουσταφάμπεης εἶναι ἀληθέστατον ὅτι ἐσύναξεν ὅλας τάς δυνάμεις του, καί τάς συνάζει ὁλονένα βιαίως ἀπ’ ὅλην τήν Κρήτην κατά τά Χανία. Ἐκτός τούτου, κάμνει καί ἄλλας μεγάλας ἑτοιμασίας κατ’ αὐτάς τάς ἡμέρας, καί μάλιστα ἔχει συναγμένα ἀρκετά μικροκάϊκα εἰς τά Χανία. Αὐτός μόλον ὅτι δέν κοινολογεῖ φρονίμως ποῦ μέλλει νά ἐφορμήσῃ, ἀπό πολλά μέρη ὅμως τῆς Κρήτης, καί ἀπό μέσα ἀπό τά Χανία ἀπό ἀνθρώπους του μᾶς μηνύουσι νά προσέχωμεν, ἐπειδή κατά τά φαινόμενα κινήματα τοῦ ἐχθροῦ, αὐτός σκοπεύει διά τήν Γραμποῦσαν. Ἀγκαλά ἡ γενναία φρουρά μας εὔχεται τόν ἐρχομόν του, ἐπειδή εἶναι πλέον παρά βέβαιον ὅτι μέλλει νά κακοπάθῃ μεγάλως χωρίς αὐτός νά ἐπιτύχῃ ὁλοτελῶς τοῦ σκοποῦ του, οὐδέ νά φέρῃ παραμικράν ζημίαν διά τήν γενναίαν ἀπόφασιν τῶν φρουρούντων, καί διά τήν φυσικήν ὀχυρότητα τοῦ φρουρίου μας, μόλον τοῦτο ἐπειδή εἰς τοιοῦτον ἐπιχείρημα χρειάζονται ἀνάλογοι προπαρασκευαί, διά νά μή ἤθελεν ἀκολουθήσειν κᾀμμία ἔλλειψις, καί ἐκ τῆς ἐλλείψεως συμβῆ ἀπευκταῖόν τι! παρακαλεῖσθε κινούμενος ἀπό τόν συνήθη Σου φιλογενῆ ζῆλον νά ἤθελες ἐνεργήσει τοῦ νά μᾶς σταλθῶσι παρά τοῦ φιλανθρώπου Γόρδωνος μία ποσότης ἱκανῶν πολεμοφοδίων, ἄν εἶναι δυνατόν, καί μάλιστα μόλυβδος...».

Γεώργιος Κωνσταντίνου Γιακουμάκης..οπλαρχηγός Κισσάμου

 Γεώργιος Κωνσταντίνου Γιακουμάκης. η Ντανουδάκης ..οπλαρχηγός Σφεντυλιανων .. Μουλετε.

Νεομάρτυρες Κισσάμου

 Εν Κισσαμω νεομάρτυρες..Μανώλης..Ανεζίνα..Γεώργης..Μαρία

Οι Νεομάρτυρες της πίστεως, Εμμανουήλ, Ανεζίνα και τα παιδιά τους Γεώργιος και Μαρία είχαν Τουρκέψει επιφανειακά αλλά παρεμειναν κρυπτοχριστιανοί και ζούσαν στο χωριό Μελισσουργιό ....είχαν δε τα εξής τούρκικα ονόματα: «Ιβραήμ Ιβνί Αβδουλλάχ και Φατμέ Ιβνί Αβδουλλάχ οι γονείς και τα παιδιά Μουσταφάς και Χατιζιέ». Επίσης ο πατέρας, Εμμανουήλ, είχε ηλικία 40 ετών, ενώ η σύζυγος του Ανεζίνα 38 ετών. Τα παιδιά ο Γεώργιος ήταν 18 και η Μαρία 16. Αποκεφαλίστηκαν το 1861 μετά την καταδίκη τους απο το μουσουλμανικό ιεροδικείο Κισσάμου 

Ομαδικό κυνήγι το έτος 1939

 Ομαδικό ορεινό  κυνήγι Κισσαμιτών το 1939.

Απο την  ηρωικήν Κίσσαμον

Ομάς κυνηγων της επαρχίας Κισσάμου φωτογραφούμενοι εις μίαν κυνηγετικήν εκδρομήν των  εις τις μαδαρες της επαρχίας των όπου άλλοτε εις τους χρόνους της δουλείας εκρατησαν οι πρόγονοι των υψηλά την σημαίαν της ελευθερίας και άσβεστη την φλόγα του Εθνισμού.

Απόκομμα εκ της εφημερίδος Ανόρθωσις Ηρακλείου 1939.

ΜΑΥΡΟΥ -ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ σχολη εκμαθησης παραδοσιακων οργανων

ΜΑΥΡΟΣ-ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ
 

ΓΡΑΜΠΟΥΣΑ 1827

 ΑΠΟΣΜΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΕΓΡΟΣ..Ο ΤΙΓΡΗΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Η επιστολή - αναφορά  του ιερομόναχου Ανθιμου Πουλάκη προς την Ελληνική κυβέρνηση  με θέμα την κατάσταση στην πειρατόνησο Γραμπούσα περί το τέλος του έτους 1827  αυτή όπως αναφέρει ο συγγραφέας την βρήκε στο ιστορικό αρχείο της νήσου Σύρου.

Προς  τον ευσεβέστατον Κυβερνήτην και την Ελληνικήν κυβέρνησην ολωνών των Χριστιανών Ορθοδόξων

Αυθέντες μου

Δουλικώς σας προσκυνώ

Δεν αμέλησα αυθέντες μου εις το να καταγίνομαι με τα γενόμενα

δια το μέλλον της πατρίδος, με λόγον και με έργον, το κατά δύναμιν. Και σας αναφέρω όσα είδα κι έφριξα, εις ετούτην την μικράν νήσον, αδικίες, κλεψιές, πορνείες, μοιχείες, και αφοβία Θεού.

Ελόγου μου ευρέθηκα εις την Γραμβούσαν εις τα τέλη του έτους 1827, αφού αρμενίζαμε ημέρας δώδεκα από την Σύραν δια να φθάσομεν, έως οπού τέλος εποδίσαμε εις τον λιμένα, εδιπλαρώσαμε τον μώλο και επατήσαμεν εις την στερεάν.

Δυτικά εις τον κόλπο Κισσάμου της Κρήτης και ολίγον νοτιότερα στέκει ο θεόρατος μαύρος Βράχος, η ξακουστή για τον κούρσο Γραμβούσα. Εις την κορφή το κάστρο με τις τάμπιες του και με τα αψηλά του μπεντένια, και ολόγυρα γκρέμνα και χάλαρα να χάσκουν. Ετούτο το άπαρτο καστέλι το χτίσαν οι Φράγκοι τους παλαιούς χρόνους. Εις τις αρχές Αυγούστου του έτους 1825 οι Σφακιανοί με τον Δ. Καλλέργη επικεφαλής επάτησαν με πανουργία την Γραμβούσα, καμωνόμενοι ότι ήτο τάχα η νέα φρουρά και επήρανε τον έλεγχο εις το κάστρο και έγινε ετούτο το νησί η πρώτη λεύτερη κρητική γης. Εις την Κρήτη ελυσσομανούσε ακόμη ο πόλεμος με τους Αγαρηνούς και ο οθωμανικός στρατός ανεγύριζε εις τα βουνά δια να συλλάβει και να φονεύσει τους τελευταίους επανάστατες ανυπότακτους.

Όλοι οι σκιαγμένοι και κυνηγημένοι ηύραν καταφυγή εις την βραχώδη νήσο Γραμβούσα, όπου οι κάτοικοι σήμερον πρέπει να φθάνουν τας εξ χιλιάδες. Μόνον εις τον λιμένα εμάνθανα ότι εντός δύο ετών εχτίστηκαν διακόσια μαγαζιά κι αποθήκες.

Ολίγον κατολίγον έγινε μέγα ορμητήριο για τον κούρσο και καταφυγή για εκατοντάδες μπαντίδους. Τα νέα εταξίδεψαν από τα στόματα εις τα ακοά και κατέφθασαν αλλοδαποί από διάφορους τόπους εις την νήσον δια να δουλέψουν εις τα πειρατικά και εγέμισε η νήσος από δαύτους και οι καπεταναίοι απέκτησαν τους κολιτζίδες τους. Είδα κι εθαύμασα τους μπαντίδους και την ξιπασιά των. Όλο τον καιρό του χειμώνος, όπου ένεκα των θαλασσοταραχών η πειρατεία πέφτει εις λή- θαργον, είδα μεθύσα, είδα παλικαρέματα και φονικά, είδα πορνείες. Και έως οπού να επαναρχίση με την πρώτη άνοιξη το πειράτεμα οι τσούρμες κάθονται αλά Τούρκα εις τους καφενέδες και φουμέρνουν τους ναργιλέδες ανίσως δε μεθοκοπούν εις τις ταβέρνες.

Και από κοντά όλοι οι καταστρεγμένοι από τον Αγαρηνόν εσκάρωσαν από μίαν καταφρονεμένην καλύβαν δια να κάθονται τα παιδιά τους, γδυμένα και αξυπόλυτα. Γύρω εις τον λιμένα υπήρχε κόσμος όπου επείναγε και στα καλυβάκια οι γυναίκες όπου είχαν απωλέσει την τιμή τους έκραζαν τους άντρες. Ένα πορνοστάσιον το όλον.

Επήγα και εις το κάστρο, οπού 'χει τις σιδερένιες πόρτες με τα μεγάλα καρφιά και το λεοντάρι του Αγίου Μάρκου από πάνω. Η φρουρά ήτο οπλισμένη με τρομπόνια και κανόνια. Εις το πιο αψηλό μπεντένι ανέμιζε η κρητική μπαντιέρα. Εις το κάστρο μέσα εζούσαν περί τις δυο χιλιάδες ψυχές, και εδώ εγίνετο το ξακουστό παζάρι με τις λείες. Εδώ ήρχονταν από τα τετραπέρατα του κόσμου εμπόροι και λησταποδόχοι δια να ψωνίσουνε τις λείες οπού πουλούνται ευθηνότερα από άλλες αγορές. Υπήρχε και του πουλιού το γάλα: σάκοι καφές Αμερικής, μεγάλες ποσότητες ινδικής κάνναβης, μπαχάρια όλων των λογιών, φάρμακα, ατσάλια, ωρολόγια, κάτοπτρα, τηλεσκόπια, ήλοι κασσιτέρου, ναυτικά, μαθηματικά και χειρουργικά εργαλεία, κουτιά καμπανίτης, βαφές όλων των λογιών, μουσελίνες, βαμβακερά πανιά, τρίτσια εμπριμέ, βατίστα και γάζα, υφάσματα νανκίν, μάλλινα υφάσματα, βελούδα, σατέν, λινά, σάλια, ολάκερη η Μεσόγειο ήρχονταν εις την Γραμβούσα και εψώνιζεν. Οι μπαντίδοι κι όσοι έκαμναν το εμπόριο δεν ήξευραν την πραγματική αξία των πραγμάτων που επώλουν πλην ήθελον να τα ξεφορτώνονται μίαν ώραν αρχύτερα κι έτσι οι λησταποδόχοι τα αγόραζαν σε χαμηλές τιμές.

Εις τον τόπον όπου λογίζονται για παλληκάρια οι Πρωτοκλέπται, Χαϊδούκοι, Μπαντίδοι και Κουρσάροι, ότι αυτοί εσήκωσαν την επανάστασιν και έκαμαν τον ιερόν Αγώνα, όπου δεν είχαν ούτε ιερόν ούτε όσιον, τι να περιμένει κανείς; Σήμερον οι ίδιοι φέρουν γενικώς το όνομα καπεταναίοι και οπλαρχηγοί και παντού όπου υπάγεις στις κλεφτοφωλιές της Άσπρης Θάλασσας, όπου δεν φθάνει ο νόμος και όπου άλλοτες οι νοτάριοι και Δημογέροντες ήταν οι κριτές για δικαιοσύνη, σήμερον όλοι ετούτοι ήναι υποχείρια των οπλαρχηγών και των καπεταναίων οπού αδικοκρίνουν και το δίκαιον κάμνουν άδικον. Και οι ίδιοι οι Δημογέροντες τρεμάμενοι και φοβούμενοι, έχουν παραχωρήσει εις τους οπλαρχηγούς την επίσημη σφραγίδα της Κοινότητας δια να τη μεταχειρίζονται εις τις ιδικές τους υποθέσεις. Τι άλλο να αναμένομεν το λοιπόν;

Καμπόσοι από δαύτους, οπλαρχηγοί και καπεταναίοι, από όλη την επικράτειαν εσυνάχθησαν εις ετούτο τον άπαρτον Βράχο αναζητούντες παραμυθίαν και γυρεύοντας πλούτον από τον κούρσο και την πειρατείαν. Η Γραμβούσα γέμει από ανθρώπους πλουσίους, όπου ολίγους χρόνους πριν δεν είχαν ούτε ψωμί να φάγουν και απόκτησαν πλούτο ξαφνικόν κάνοντας αδικίες και κλεψές. Πλην τι να λέγω και δι’ αυτούς;

Κατά πρώτον ήναι οι Κρητικοί αλλά και αναρίθμητοι άλλοι φερμένοι από ελληνικά μέρη, Μάνη, Ψαρρά, Κάσον, Ύδρα, Σπέτσες, Μεσολόγγι. Τα πλοία τους τα παρουσιάζουν ως κρητικά με έγγραφα εις το όνομα ενός κρητικού καπετάνιου.

Εδώ εσυνάντησα όσους εξουσιάζουν το Βράχο, πλήθος ξακουστοί κακούργοι. Ο Αναγνώστης ο Ψαρουδάκης εκ Σφακίων όπου ήναι ο πρώτος διδάξας την πειρατείαν, ο παπά Γρηγόρης Δαμαλάκης, άνθρωπος θηριώδης, κτηνώδης και αχρείος. Ο βίος του γέμει δολοφονίες, βιασμούς, βασανιστήρια, πειρατείες. Πολλάκις ντύνεται γραία δια να μην τον ανιώνουν οι εχθροί και να σφάζει αιφνιδίως. Διηύθυνε και επιστάτησεν εις περισσοτέρας πειρατικάς πράξεις παρά άλλος κανείς εις τον κόσμον. Ο Γεώργιος Λούπης ή Λουπάκης, ήναι συμμέτοχος όλων των πλοίων των στελλομένων απ ετούτον τον λιμένα εις πειρατείαν. Έχει τρεις κολιτζίδες και αυτοί πράττουν τα όμοια, ως και τον αυθέντη τους, φονεύουν, γδύνουν, παιδοφθείρουν, γυναικοφθείρουν και καθεξής. Ο Γιάκωβος Σκανδαλάκης, διοίκησε διαφόρους γολέττας ικανόν καιρόν και πλουτήσας έπαυσε του να πλέει, ήναι σκληρός και κτηνώδης. Ο κακούργος Αθανάσιος Τραμουντάνας εκ Μεσολογγίου, ο Μανούσος Παπαδάκης εκ Σφακίων, γνωστός ως Κασιδομανούσος, οι Αντώνιος, Νικόλαος και Ανάργυρος από την Ύδραν, ο Κούτσης εκ Σπετσών, ο Αντώνιος Ελιού εκ Κάσσου και ο οπλαρχηγός Γεώργιος Δρακονιανός. Ο Εμμανουήλ Δικτάκης, Σπανός ονομαζόμενος, δια τούτον ήκουσα ότι αφού εγύμνωνε τα πλοία έδενε εις το κανόνι τον κυβερνήτη και τον εράβδιζεν απάνθρωπα. Και ότι κακομεταχειρίζεται αγρίως τους όποιους συλλαμβάνει σκλάβους. Έως και τον αγριάνθρωπο Γιώργη Ξεκουκούλωτο όπου έχει τ’ ορμητήριό του εις Αντίπαρο εσυνάντησα εις τον Βράχον. Και τέλος τον παπά Μαρτινιανό Περάκη, όπου ήναι ο αρχηγός της Επιτροπής και μέλος του Συμβουλίου του Αγώνα και φρούραρχος. Ούτος ως ήκουσα επροσπάθησε παλαιόθεν να παύση την πειρατείαν, πλην δωροδοκηθείς έγινε συμμέτοχος εις κάθε πλοίον και λαμβάνει μερδικόν από πάσαν λείαν. Κι έτσι το Κρητικό Συμβούλιον έγινε το ένα με τους μπαντίδους.

Και με συγχωρείτε με το να σας πολυλογίζω όσα σας έγραψα δια τους οπλαρχηγούς και καπεταναίους, δια να εννοήσετε τι ακριβώς συμβαίνει εις τον μαύρο Βράχον της απωλείας. Και πώς ακριβώς κάμνουν τις βρωμοδουλειές των οι καπεταναίοι, αλλά και ποιος να τους ομιλήση. Όποιος αντιμιλήσει τον σφάζουν εις το γόνυ ωσάν γίδα, απλώς για μίαν στραβή ματιάν ή για έναν λόγο του κρασιού.

Οι οπλαρχηγοί και οι καπεταναίοι ήναι αδελφοποιτοί, έχουν ενώσει τα αίματά τους με όρκον όμοιον με τον οπού έκαμαν οι επαναστάτες του ιερού Αγώνος και ήναι και οι αρματόροι των πλοίων και τρώγουν τον δαίμονα. Ο καθείς τους κατέχει τρεις έως και πέντε πειρατικές μπρικογολέττες και μεταφέρουν τις πρίζες εις το νησί και τις αποθηκεύουν σε υπόγειες κρύπτες μέσα εις το κάστρο. Τα πειρατικά πλεούμενα εις τον λιμένα ήναι όλων των λογιών περάματα, φούστες, καΐκια, τρεχαντήρια. Και έχουν συστήσει μια μετοχική εταιρεία όπου όλοι οι καπεταναίοι ήναι μέτοχοι εις τα πειρατικά και παίρνει ο καθείς το μερδικό του.

Από την Γραμβούσα ελέγχουν το κρητικόν πέλαγον και κουρσεύουν τα επτανησιακά πλοία που απερνούν και εφοδιάζουν τα στρατεύματα των Τουρκοαιγυπτίων εις τα Χανιά και εις το Ηράκλειο. Πλην οι μπρικογολέττες ατακάρουνε και τα φράγκικα καράβια που έρχονται από την Εσπερία ή από τα μέρη της Ανατολής και κουβαλούν καλούδια από το Μισίρι. Οι λείες ήναι συχνές και πλούσιες.

Στοχαστείτε αυθέντες μου, οι ίδιοι οι καπεταναίοι κομπάζουν ότι σε πέντε χρόνους μέσα έγδυσαν έως και πεντακόσια καράβια. Τις πρίζες τις φυλάγουν σε αποθήκες που χτίστηκαν προς τούτο εις τον λιμένα. Πολλά τα κουβαλούν και εις το κάστρο όπου γίνεται το παζάρι. Εκεί έχει πολλές κρυψώνες, στέρνες, καταβόθρες και πηγάδια. Αλλά και τα μπουντρούμια του κάστρου ήναι φίσκα με σκλάβους απ’ όλα τα γένη.

Η μοιρασιά γίνεται πάντα σύμφωνα με το κατάστιχον όπου ήναι καταγραμμένα όλα τα κουρσάρικα της Γραμβούσας και οι καραβοκύρηδες και οι μέτοχοι. Και όλοι των παίρνουν μερδικό, ακόμη και οι χήρες, αναλόγως το μέρος του καθενός εις το μπάρκο. Βγαίνουν και τα μερτικά της τσούρμας. Το Συμβούλιο του Αγώνος παίρνει το 1/5 και γι αυτό έχει και αξιόλογους πόρους. Το 1/5 από τις πρίζες κρατείται δια την φρουρά του νησιού και το κοινό ταμείο και ένα μέρος πηγαίνει εις την εκκλησιά της νήσου, την «Παναγιά την Κλεφτρίνα» όπου μέσα εις ολίγους χρόνους γιόμισε από μαλαματένια και ασημένια τάματα.

Και, τέλος, επειδή υπάρχουν και πολλοί άνθρωποι πτωχοί από όλα τα γένη, όπου ζούνε στο ξάστερο και κοιμόνται εις τους βράχους, σε σχισμές και σε σπηλιές και δεν έχουν ένα κομμάτι ύφασμα να ρίξουν απάνω εις τη γδύμνια τους, βγάζουν ένα μερδικό από τις λείες και τα κέρδη δια τους πεινασμένους αλλά κι αυτό δεν το κάμνουν σωστά και αρκετές γυναίκες και παιδία αποθαίνουν από την ασιτίαν. Τοιούτα υπο- κείμενα ήλθαν εδώ και κάμνουν κουμάντο.

Ω θεέ μου, και πώς βαστάς και δε μας καταποντίζεις απόσα είδα εις αυτό το νησί!

( Άνθιμος)

ΚΙΣΣΑΜΟΣ 1830....ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ Δ.ΧΡΥΣΑΦΟΠΟΥΛΟΥ

 

Εν Γραμπουσα τη 7 Αυγουστου 1825

Σύμφωνα με αυτό   το εγγραφο οι πατριώτες υπογράφοντες Κρήτες πολιτικοί και πολεμιστές αποστέλλουν αίτημα προς την Ελληνική κεντρική διοίκηση για να δημιουργηθεί γρήγορα μία τακτική διοίκηση για την αποφυγή επεισοδίων ανυπακοής και αναρχίας στα φρούρια Γραμβούσης και Κισάμου τα οποία και φυλάσσουν από την ημέρα που αυτά έπεσαν στα ελληνικά χέρια. Αποστέλλουν λοιπόν τους Ν. Οικονόμου και Μιχάλη Μαρουλάκη για να μεταφέρουν την αίτηση αυτή και να ακουστεί ο λόγος τους υπογράφοντας με το κατάλληλο σεβασμό.

Προς την Εθνικήν των Ελλήνων Διοίκησιν .Οι ταπεινοί πατριώται Κρήται πολιτικοί και πολεμικοί.

 

Εγνωστοποιήθη και προλαβόντος προς την σεβαστή Διοίκησιν και από κτήσης των φρουρίων Γραμβούσης και Κισάμου γνωστοποιείται και ήδη ότι δια να φυλάξουμε ταύτα να προχωρήσουμε και ν΄ αποφύγωμεν τα εκ της αναρχίας είναι αναγκή πάσα να έχουμεν και μίαν τακτικήν Διοίκησιν εν ταύθα χωρίς αναβολή. διαυτό αποστέλλομεν ..[(μη αναγώσιμο κείμενο-απλωνένη μελάνη)] ... Ν. Οικονόμου μαρτυνιακόν περάκη  και μιχάλη μαρουλάκη δια να συνοδεύσουσι ταύτην και να εκθέσωσι και προς την σεβαστίν Διοίκησιν ότι απαιτεί η πατρίς μας εις την παρούσαν κατάστασιν της και παρακαλούμεν να ακουσθούν οι λόγοι των εις όλα όσα εκ του καιρού δεν δυνάμεθα να περιγράψομεν. ούτοι είναι ηδήμονες πάντων και διά τούτο αποστέλλοντ[αι] και έχωμεν λοιποί όσον τάχος τα αντέξει τα πάντα και μένομεν με το προσήκον σέβας.

 

Τη 7 Αυγούστου 1825 Οι ταπεινοί πατριώται Εν Γραμβούσα Δ.Καλλεργης   Γερόνιμος κουσκουπες  Δ. χρυσαφόπουλος κ(ου)τρουλής καλαπής(?) πανιάκος(?) ανδρέας ζαζολάκης γιανιός ρουκουνάκης ανδρέας φασουλης νικηφόρος βερικάκης θεόδορος νικηφοράκης πολιός κριγιαράκης δημήτριος κουρμελάκης γιανιός κουτουράκης μανουήλ κουρμουλωγαμπρός γιανιός στυμπάκης αποστόλης καπετανιάκη[...] μανούσος κουλετάκης μανόλις καζανζάκις καραγιαννης μανόλις σκουλικάκης καπ. διμιτράκος καψαλάκις (Α. Παχινάκης)

καπ. αντωνάκις μουστάκις αναγνωστάκις παπαχρονάκις νικολής συρμαλίς μανόλις συρμαλίς γιωργάκις τζα[..]δάκης λεφτερις μπουπουλάκης

Σχολειο στην Σπηλια Κισσαμου το ετος 1832

 Προς τον Αιδεσιμώτατον Κύριον Κύριον

'Ιωνάς Κιγκ, μέλος της φιλανθρωπικής

Αιδεσιμώτατε Κύριε !

Οι συμπατριώται, και συνεπαρχιώται μας Κύριοι, Ν.Φανδρίδης, και Κ . Δ. Χρυσαφόπουλος,

προς τους οποίους είχομεν γράψει προλαβόντως διά να μας προμηθεύσουν τινά είδη διά τό .............................

ΚΙΣΣΑΜΟΥ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

 

ΕΚΛΟΓΗ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΚΙΣΣΑΜΟΥ 1826

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΚΛΟΓΗ ΤΩΝ ΠΑΠΑ ΜΑΡΤΙΜΙΑΝΟΥ ΠΕΡΡΑΚΗ ΚΑΙ  Δ.ΧΡΥΣΑΦΟΠΟΥΛΟΥ ΩΣ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΚΙΣΣΑΜΟΥ ΤΟ 1826. ΕΠΟΝΤΑΙ ΟΙ ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ

 

ΟΙ 11 ΠΟΡΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΜΠΟΥΣΑΣ ΤΟ 1825

 Οι 11 ηρωες πορθητες του φρουριου της Γραμπουσας στις 2 Αυγουστου 1825...ΟΙ 6 πρωτοι (Ιακωβος Κουμης εκ Σπινας Σελινου..Α.Παχυνακης Σφακιανης καταγωγης..Μ.Μαυρακης εκ Πλατανου Κισσαμου...Ι.Ρουκουνας Σφακιανος....Γ.Γεμενακης εξ Εννιαχωριων Κισσαμου..Π.Κριαρας Σφακιανος) ηταν στην αρχικη ομαδα παραπλανησης και ενωθηκαν μαζι τους οι Μ Βιαννιτης εξ Ηρακλειου...Μ.Κουλετος Σφακιανος..Γ.Ζαχαρακης απο Ροδωπου..Κωνσταντης Περ....ς?.....Ν.Βερυκακης Σφακιανος.

Ηρωικες στιγμες που ομως αργοτερα αμαυρισαν τον αγωνα με την δολοφονια του Βερυκακη και δυο γυναικων πανω στην Γραμπουσα οποτε υπηρξε μεγαλη αντιπαλοτητα μεταξυ γραμπουσιανων και Σφακιανων που ηταν ικανη για εναρξη εμφυλιου.Τα πραγματα αργοτερα εξομαλυνθηκαν και ο αγωνας συνεχιστηκε.

Επισημα εγγραφα με την υπογραφη του αρχηγου της εκστρατειας Δ.Καλλεργη απο την Γραμπουσα προς την Γενικη Διοικηση της Ελλαδος στο Ναυπλιο

ΣΙΔΕΡΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ-ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ ΜΑΝΟΥΣΟΣ..ΠΡΑΣΕΣ1930

 ΠΡΑΣΕΣ ΧΑΝΙΩΝ 1930

Ο ΣΙΔΕΡΟΜΑΝΩΛΗΣ(ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ) ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΤΕΛΟΜΑΝΟΥΣΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΕΘΥΜΟ ΣΤΟ  ΛΑΓΟΥΤΟ..

 Ο ΧΑΡΧΑΛΗΣ Ο ΣΙΔΕΡΗΣ ΚΑΙ Ο ΓΙΩΡΓΗΣ Ο ΜΑΡΙΑΝΟΣ ......ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΓΛΕΝΤΗΣΑΝΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΝ ΑΠΑΝΩ(ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ ΠΟΥ ΛΕΓΑΝΕ ΣΤΑ ΣΦΑΚΙΑ)

ΧΑΡΧΑΛΟΝΙΚΟΛΗΣ

 Ο Χαρχαλονικολης (Χαρχαλιανα πρωην κοινοτητα Κουκουναράς)σε μεγαλη ηλικια παιζει μαζι με τον Νταουντακη Γιωργη (Κουκουναρά)σε γλεντι.

Γραμπούσα .. 13 Δεκεμβρίου 1826.Επιστολη ]Γραμπουσιανων

 

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΓΡΑΜΠΟΥΣΙΑΝΩΝ ΠΡΟΣ  ΣΦΑΚΙΑΝΟΥΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΥΣ

Ειδαμεν να μας διαβάσης ένα γράμμα του καπετάν Αναγνώστη Παναγιωτάκη και του καπετάν Θοδωρή Καρναλάκη των οποίων τα γραφόμενα καλώς εκαταλάβαμεν, παρακαλούμε όμως την επιτροπή να της ειπή και εκ μέρους μας ολο(θειν) ότι ημάς από την αρχή γνώρισαν οι ίδιοι ότι εδώ απεθάναμεν, εκακοπάθαμεν και εδώ αρχίσαμεν δια να φυλάξωμεν το Κάστρο της Πατρίδος από την αρχή έμβαιναν και εύγεναν και όλοι μαζί οι Σφακιανοί καθώς ξ' ημάς επειδή όμως τόσον καιρό τώρα είδαμεν η επαρχία εκείνη των Σφακίων να περιγελά τόσον τη (Σ) Διοίκησίν μας, καθώς εξ ημάς και εξαιτίας αυτής ευρίσκεται τώρα η Κρήτη εις αυτήν την κατάστασιν και κινδυνεύει μάλιστα να μείνη εις την τυραννίαν από αυτους κατά τας ειδήσεις όπου έχουμεν, οι οποίοι μεταχειρίζονται την Γραμπούσαν τόσους μήνας τώρα και τους Γραμπουσιανούς ως ένα μασκάρεμα και (.) εκείνοι τα ινταρέσα τους και εις την ξεριάν και εις την θάλασσαν και ημεις εδω δυστυχούμεν. επι τα εξαιτίας της Γραμπούσας έλαβεν ο Μουσταφαμπάνης τους καπεταναίους των Σφακίων εις την φυλακήν και καθώς το ήξερε όλος ο κόσμος γράφει και βιάζει κάθε ώρα τους Σφακιανούς να του δώσουν την Γραμπούσαν και να τους εβγάλη τους καπετάνιους του. επειδή γνωρίζομεν και ημείς ότι το το μεγαλύτερον ταράφι των Σφακίων (.) οι φυλακομένοι και ελάβαμεν μεγάλην υποψίαν μήπως οι συγγενείς των κάμει καμμίαν εκτροπήν εδώ εις στο Κάστρον δια να βγάλει τους φυλακομένους και τότε ημείς να κατηγορηθούμαι ως προδότες και ανάξιοι από την Σ. Διοίκησίν μας και από όλον το έθνος, δια το οποίον ενκρίνομεν χιλιάκης τον θάνατον, και μάλιστα όπου εις τα Σφακιά κάθεται ο μεγαλύτερος προδότης της πατρίδας μας ο μαστροσιφάκης και ειδαμε πόσα ενέργησε και έκαμε και έπαθε πόσον επεθύμει με όλην του τη ψυχή να πάρη από τα χέρια των χριστιανών το κάστρο και να το παραδώση εις τον αφέντη του τον μπέη, δι' αυτό και δι' άλλας αιτίας ημείς υποψιαστηκαμε και δεν θέλομαι να εμβαίνωσι είς το κάστρον άλλοι

 

Από την επαρχίαν των Σφακίων παρά όσης εγνωρίσαμεν εδώ απ(ο) την αρχή, και έχουν σπίτια εις το κάστρον μέσα, τούτους γνωρίζουμεν και αδελφούς και πατριώτας και δι' αυτούς καμμία υποψίαν δεν έχουμε, καθώς και τους Σφακιανούς καπεταναίους όπου καθον(ται) εις Σιγλιούς θέλομεν και αγαπούμεν καθώς μας εγγραφε προχθ(ες) αγάπη και εκείνοι να έλθουν ελεύθερα και να κάμωμεν κανένα καλόν δια της Πατρίδας μας και μάλιστα εχαρήκαμε εκ ψυχής και καρδιάς εις τον ερχομόν του καπιτάν αναγνώστη κ καπιτάν Θεοδωρή, εν' ω μάλιστα εκνόμεν ότι έχει και καλά φρονήματα, θέλουμε όμως να ειπη η επιτροπή και εις τους δύο καλούς πατριώτες ότι επιθυμούμε μεγάλως και παρακαλούμε να ενεργήσουν με τους πλέον δυνατούς τρόπους όπου να σηκώσουν τα άρματα της επαρχίας των διότι όλη η λοιπή Κρήτη ει(ναι) έτοιμη να σηκωθεί και δια της φοβέρας όπου τους εδωκαν οι σφακιανοί εξαιτίας της θέσης τους και δι' αλλά αινεργήματα μερικ(ων) σφακιανών τα οποία γνωρίζουμεν, προσηλωμένη τώρα όλη η Κρήτη εις τους Σφακιανούς από την ανοησία και εκείνη απολαμβάνη τα Ινταρέσα των. Παρακαλούμεν λοιπόν τον καπιτάν Αναγνώστη και καπιτάν Θεοδωρή να ειδράσει και (...) τους συνεπαρχιώτας τους καθώς και τους κατοίκους των σφακίων τούτων με τον ίδιον πηγεμόν του εκεί και να τους ειπή φανερά εις διάστημα εικοσιμία ημερών από τη σήμερον αι αδ(.)ρήση πάλιν θα κάμομεν τους πλεον δυνατούς τρόπους να τους (.) η Διοίκησις και όλον το έθνος και εχθρούς του ελληνικού εθ(νους) εχθρούς και προδότας μίας Κρήτης δια την οποία η Διοίκησις απήτις εκυριεύθη η Γραμπούσα εως τώρα εξόδευσεν ε(.) ήμισυ μιλλίον σχεδόν γρόσια και εμετεώθησαν μόνον εξ' μ(.) από τους Σφακιανούς και κοντά εις ταύτα παρακαλη την Επιτροπή να ειπή εις τον ευγενέστατον καπιτάν Αναγνώστην και καπιτάν Θεοδωρήν ότι οι λόγοι μας και (.) πόνος της ψυχής μας δια την κατάσταση της Πατρίδος μας, αν όμως και η Κρήτη επαναστατήση, τότε μίαν Συνέλευσιν τοπικήν της Κρήτης ας κάμη και ας φυλάξη το Κάστρον ως γνωρίση συμφερότερα, τώρα όμως εις αυτήν την κατάστασιν χρωστουμεν ημάς όπου ευρεθήκαμεν να κάμωμεν το χρέος μας να φυλάξωνεν της Διοικήσεως το κάστρον δια να μην γίνη καθώς και εις άλλα μέρη.
Γραμπούσα την 13 Δεκεμβρίου 1826. Οι πατριώτες. Παναγιώτης Κατζιγαράκης..  Ιωάννης Χάλης.. Μανόλης Κουβαρίτης.. Μανουήλ Ρουστικιανός ...Αναγνώστης Τζιστράκης Μαρκουλής Ρουματιανός.. Μιχαήλ Καθεκλάς ..Μαρτινιανός Περάκης ..Γρηγόριος Λαμανάκης.. Γεώργιος Λουπάκης.. Γεώργιος Σταματάκης ..Γιακουμής Κουμάκης... Γεώργιος Δρακονιανός Μανόλης Κοκολάκης ...Ιάκωβος Σκανδαλάκης ....Αντώνιος Μαλιτζέβελος ...Νικόλαος Λούπης ...Μιχαήλ Ταρατζιανός... Κοκόλης Σιρμαλής... Στεφανής Γλαμπές.

 .

 

ΑΝΤΩΝΟΥΣΣΑ ΚΑΣΤΑΝΑΚΗ

ΑΝΤΩΝΟΥΣΣΑ ΚΑΣΤΑΝΑΚΗ-ΚΑΣΤΑΝΟΠΟΥΛΑ
Ο Χατζημιχαλης Γιανναρης καταγραφει την πρωτη συναντηση τους στα απομνημονευματα του  και την εκπληξη του.
Σκινες Κυδωνιας στην επανασταση του 1866 και σε συναντηση του με τους αρχηγους επαρχιας Σελινου Κ.Κριαρη και Κισσαμου Α.Σκαλιδη

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΒΙΟΛΑΤΟΡΑΣ

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΒΙΟΛΑΤΟΡΑΣ

18ος αιωνας.
 Λεπτομερεια  απο υφαντο (μεταξι σε βαμβακερο υφασμα) που απεικονιζει κρητικο βιολατορα.
Βρισκεται στην Αγγλια στο Victoria and Albert Museum, London

ΕΜ,ΜΠΑΛΑΝΤΙΝΟΣ

1947 Σουδα..Ο αρχηγος τη αντιστασιακης ομαδας Ρεθυμνης ΕΟΡ Χρηστος Αετου Τζιφακης διπλα στον Ηπειρομαχο Εμ. Μπαλαντινο και σε Αμερικανο ναυαρχο ντημενο με την Κρητικη φορεσια.

ΓΛΥΚΟΜΗΛΙΤΣΑ

ΤΟ 1930 ΕΓΙΝΕ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΜΕ ΚΡΗΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ...ΕΝΑ  ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΓΛΥΚΟΜΗΛΙΤΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟ ΚΑΤΣΟΥΛΗ-ΚΟΥΦΙΑΝΟ ΣΦΑΚΙΑΝΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΑΝΤΟΥΡΙΕΡΗ ΛΟΥΚΑ ΜΠΕΡΤΟ.
Συνηθως στην Κισσαμο τον σκοπο αυτο τον επαιζε συχνα στα γλεντια ο βιολατορας Σιδερακης απο τα Γριμπιλιανα
Την ηχογραφηση αυτη μπορειτε να την ακουσετε ΕΔΩ... και σε νεωτερη εκδοση του ΕΔΩ απο τον βιολατορα Λουφαρδακη και πρωτοχορευοντας ο εγγονος του  βιολατορα Σιδερακη ..Μπαμπης

ΜΑΧΗ ΠΥΡΓΟΥ ΒΟΥΚΟΛΙΩΝ 1897

ΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ  1897.ΠΑΝΩ Ο ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΘΕΙΣ ΥΠΟΛΟΧΑΓΟΣ  ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΠΑΠΟΥΛΙΑς

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Στις 6/19 Φεβρουαρίου 1897 διεξήχθη η πρώτη μάχη του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος στην Κρήτη, για την κατάληψη του πύργου των Βουκολιών. Οι ελληνικές δυνάμεις είχαν αποσταλεί από την Κυβέρνηση της εποχής εκείνης, για να προστατέψουν τον τοπικό πληθυσμό γενικώς και να επιβάλουν την τάξη, μετά από μία περίοδο ταραχών και σφαγών από τις τούρκικες δυνάμεις κατοχής. Ύστερα από δύο ημέρες ακολούθησε η σύγκρουση στην περιοχή Λειβάδια. Και οι δύο επιχειρήσεις υπήρξαν νικηφόρες για τα ελληνικά στρατεύματα, προκαλώντας ενθουσιασμό χαράς στον τοπικό πληθυσμό και ελπίδα ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, η οποία ωστόσο τελικά δεν επιτεύχθηκε.

Το Ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα, συνολικής δύναμης 1.467 ανδρών, αποτελείτο από ένα τάγμα πεζικού του Α’ Συντάγματος (ταγματάρχης Δημητριάδης ή Ιοσαδρόβσκη), ένα τάγμα πεζικού του Ζ’ Συντάγματος (ταγματάρχης Κωνσταντινίδης), ένα τάγμα μηχανικού (ταγματάρχης Τζαβέλας), έναν λόχο Ευζώνων (λοχαγός Ραπτάκης) και μια ορειβατική πυροβολαρχία (λοχαγός Βαρούχας).

Η ελληνική δύναμη αποβιβάστηκε στην ακτή του Κολυμπαρίου, στον κόλπο των Χανίων, τη νύχτα 2/15 Φεβρουαρίου προς 3/16 Φεβρουαρίου, περίπου στις 22.00. Η ενέργεια πραγματοποιήθηκε μέσα σε παραλήρημα χαράς και ενθουσιασμού του τοπικού πληθυσμού. Τη νύχτα 3/16 – 4/17 Φεβρουαρίου, ο κύριος όγκος του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος διέμεινε στο χωριό Πλατανιάς, στο μέσο της οδού Κολυμπάρι – Χανιά, έχοντας αποστείλει τον Λόχο Ευζώνων, ως προφυλακές μάχης, ένα χιλιόμετρο ανατολικότερα. Εκεί, μετά από σύσκεψη με τους επιτελείς του και τους Κρήτες οπλαρχηγούς, ο συνταγματάρχης Βάσσος αποφάσισε να καταλάβει τα τουρκικά φρούρια της ενδοχώρας με προτεραιότητα στην κατάληψη του πύργου των Βουκολιών, λόγω της μεγάλης στρατηγικής του σημασίας.

Ο πύργος των Βουκολιών ήταν οχυρό με πύργο, βρισκόμενος σε απόσταση 600μ. νοτιοδυτικά της κωμόπολης των Βουκολιών. Είχε κτισθεί από τους Τούρκους το 1866. Η θέση του είχε στρατηγική σημασία για την αποτελεσματική άμυνα των Τούρκων, από τις κατά καιρούς επαναστάσεις που ξεσπούσαν στην περιοχή και τις επιθέσεις των Κρητών επαναστατών. Αποτελούσε το ορμητήριο των Τούρκων για να πραγματοποιούν επιδρομές στην επαρχία Κισσάμου. Η τοιχοποιία του πύργου στη δυτική, βόρεια και ανατολική πλευρά είχε πλάτος ένα μέτρο, όπως διαπιστώνεται από τα τμήματα που σώζονται σήμερα, ενώ στη νότια πλευρά ίσως είχε και μεγαλύτερο. Έξω από τη νότια πλευρά και καθ’ όλο το μήκος της, περνούσε ο κεντρικός δρόμος, που συνέδεε την κωμόπολη των Βουκολιών με την επαρχία Κισσάμου. Ο πύργος είχε κτισθεί με υλικά της περιοχής και συνδετικό πηλό από το χώμα της γύρω έκτασης, χωρίς προσθήκη ασβέστη. Το εσωτερικό ήταν ασκεπές και τα διαμένοντα εντός του φρουρίου τμήματα στρατωνίζονταν σε σκηνές. Μπορούσαν να διαμείνουν εντός του φρουρίου μέχρι και δύο χιλιάδες άτομα. Τα καταλύματα προς τα τείχη ήταν στερεά κτίσματα (νοσοκομείο, αποθήκες, μαγειρείο, στάβλοι κλπ.), που αποτελούσαν προβολές (ερείσματα) των τειχών, τα οποία ενίσχυαν ακόμα περισσότερο.  Επίσης, στα τείχη υπήρχαν σχισμές από όπου πυροβολούσαν προς τα έξω αυτοί που βρίσκονταν μέσα στο φρούριο (τουφεκίθρες). Τέλος, εκτός του βασικού κτίσματος (κεντρικό φρούριο), υπήρχε μια σειρά οχυρωματικών έργων, που περιελάμβανε και άλλους πέντε ακόμα παρόμοιους αλλά μικρότερους πύργους (προμαχώνες) στους γύρω λόφους. Σε αυτούς είχε τοποθετηθεί φρουρά για την ενίσχυση της άμυνάς τους, προκειμένου να ελέγχεται η υψίστης στρατηγικής σημασίας κορυφογραμμή και οι διαβάσεις προς την υπόλοιπη επαρχία Κισσάμου (δυτικά) και προς το κεντρικό και ανατολικό Σέλινο (νότια). Οι τουρκικές δυνάμεις που βρίσκονταν στο οχυρό ήταν επιπέδου τάγματος, περίπου 400 στρατιωτών. Επιπλέον, υπήρχαν εντός του φρουρίου και γυναικόπαιδα από τα γύρω χωριά (Επάνω και Κάτω Κεφάλα, Μέσα Βουκολιές, Μπαϊρακταριανά, Νέμπρους, Χαϊντερή Βουκολιών), συνολικά πάνω από 1.800 άτομα. Από την πλευρά των Ελλήνων αποφασίσθηκε η επίθεση κατά του οχυρού να γίνει με μικτό απόσπασμα ενός τάγματος πεζικού, ενός ουλαμού πυροβολικού (τρία πυροβόλα) και μίας διμοιρίας μηχανικού. Επικεφαλής ορίσθηκε ο ταγματάρχης Κωνσταντινίδης. Το ελληνικό απόσπασμα ακολούθησαν και πάρα πολλοί Κρητικοί καθώς και λόχος εθελοντών φοιτητών, υπό τις διαταγές του λοχαγού Εμμανουήλ Ζυμβρακάκη. Το ελληνικό απόσπασμα κινήθηκε στις 5/18 Φεβρουαρίου και τις απογευματινές ώρες, μετά από αναγνωρίσεις, κατέλαβε θέσεις κυκλωτικά γύρω από το φρούριο των Βουκολιών. Τα πυροβόλα τάχθηκαν σε απόσταση 2.000 μέτρων από το φρούριο. Το βράδυ ο ταγματάρχης Κωνσταντινίδης κάλεσε όλους τους οπλαρχηγούς, των διάφορων επαναστατικών τμημάτων και τους ενημέρωσε ότι την επομένη το πρωί θα ζητούσε την παράδοση των Τούρκων. Επιπλέον τους έδωσε προφορική διαταγή να μη βάλλουν κατά του εχθρού, παρά μόνο μετά τον τρίτο κανονιοβολισμό του ελληνικού πυροβολικού. Σκόπευε, στην περίπτωση που δεν θα παραδίνονταν οι Τούρκοι, πρώτα να βάλλει δύο κανονιοβολισμούς προς εκφοβισμό τους και εάν πάλι δεν άλλαζαν απόφαση, τότε να επετίθετο.

Την επομένη το πρωί στις 06.00 ο διοικητής των ελληνικών δυνάμεων έστειλε επιστολή με έναν γέροντα Κρητικό στον επικεφαλής φρούραρχο των Τούρκων, ενημερώνοντάς τον για τις προθέσεις του. Αφού τον κάλεσε να παραδοθεί, προκειμένου να αποφευχθεί ο θάνατος των στρατιωτών του, δεσμεύθηκε ότι θα τους μεταφέρει άοπλους σε όποιο λιμάνι επιθυμούσαν και του έδωσε δύο ώρες προθεσμία ώστε να απαντήσει. Η απάντηση του Τούρκου φρούραρχου ήταν αρνητική, δηλώνοντας ότι, όσο παρέμενε ένας στρατιώτης του και ένα φυσίγγιο, δεν επρόκειτο να παραδοθεί. Μετά την παρέλευση της δίωρης προθεσμίας, ο ταγματάρχης Κωνσταντινίδης διέταξε την προώθηση του πυροβολικού σε θέσεις βολής, σε απόσταση 1.500 μέτρων. Σύμφωνα με το αρχικό του σχέδιο, προς εκφοβισμό των Τούρκων, έβαλλε ένα ελληνικό πυροβόλο. Αμέσως, από παντού αντήχησαν απειράριθμοι πυροβολισμοί κατά του πύργου από Κρήτες επαναστάτες, οι οποίοι δεν τήρησαν τη διαταγή του διοικητή του ελληνικού τάγματος, εξαιτίας του ενθουσιασμού τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γενικευθούν τα ελληνικά πυρά και να ξεκινήσει η επίθεση.

Ο μεγαλύτερος όγκος των πυρών του ελληνικού πυροβολικού προσέβαλλε τους γύρω προμαχώνες, δημιουργώντας σημαντικές απώλειες στους Τούρκους, οι οποίοι όμως παρέμειναν στις θέσεις τους. Ταυτόχρονα άρχισαν επίθεση και τα τμήματα των Κρητών, που πλαισίωναν την ελληνική δύναμη. Ακολουθώντας την παράδοση της Κρητικής φυλής, εφορμούσαν ακατάβλητοι χωρίς φόβο, αψηφώντας τα πυρά των Τούρκων. Αποτέλεσμα της ορμητικότητάς τους αυτής ήταν οι μεγάλες, σχετικά, απώλειες γιατί συναγωνίζονταν ποιός θα πλησιάσει πρώτος πιο κοντά στον πύργο. Λόγω του μεγάλου ενθουσιασμού και της γενναιότητάς τους, πολεμούσαν όρθιοι και χωρίς προφυλάξεις, ενώ σε όλη την περιοχή γύρω από το φρούριο υπήρχαν σημαντικές εκτάσεις καλυμμένες με δένδρα, οι οποίες έφθαναν μέχρι τις παρυφές του πύργου και θα μπορούσαν μέσα σε αυτές να προφυλαχθούν.

Η προσπάθεια των Ελλήνων συνεχίσθηκε αμείωτη, έως τις μεσημβρινές ώρες, όταν καταλήφθηκε ο πρώτος προμαχώνας και αναρτήθηκε σε αυτόν η ελληνική σημαία. Όμως η προσβολή του φρουρίου διακόπηκε, λόγω έλλειψης πυρομαχικών και η υπόλοιπη μέρα παρήλθε με ηρεμία, μέχρι να μεταφερθούν τα αναγκαία πυρομαχικά από το κυρίως στρατόπεδο του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος. Επειδή δεν φαινόταν πρόθεση των Τούρκων να παραδοθούν, ζητήθηκε βοήθεια και προωθήθηκε, προς υποστήριξη των δυνάμεων πολιορκίας, τμήμα Ευζώνων και δεύτερος ουλαμός πυροβολικού, με επικεφαλής τον ανθυπολοχαγό πυροβολικού Πάλλη. Μαζί με τις ενισχύσεις, μετέβη στις Βουκολιές και ο επιτελάρχης αντισυνταγματάρχης Λυμπρίτης. Μετά την ενίσχυση και τον ανεφοδιασμό των Ελλήνων, η πολιορκία συνεχίσθηκε. Οι γύρω λόφοι είχαν καταληφθεί από εκατοντάδες Κρητικούς, οι οποίοι έβαλλαν κατά του πύργου, ενώ σημαίες γαλανόλευκες κυμάτιζαν παντού. Το πυροβολικό, πλησιάζοντας συνεχώς και εγγύτερα, άρχισε να δημιουργεί ρήγματα στο κυρίως οχυρό. Όμως, η ελληνική επίθεση σταμάτησε, καθόσον είχε πια νυχτώσει.

Το βράδυ σχεδόν όλες οι δυνάμεις των πολιορκητών αποσύρθηκαν, χωρίς ουσιαστικά να φρουρείται ο πύργος. Αυτό συνέβη διότι το ελληνικό τάγμα κατάλαβε ότι η φύλαξη τη νύχτα θα γινόταν από επαναστάτες, ενώ οι Κρήτες κατάλαβαν ότι αυτό θα το έκαναν στρατιώτες του τάγματος πεζικού. Έτσι οι Τούρκοι, κατά τη διάρκεια της νύχτας, επωφελήθηκαν από το σκοτάδι, χωρίσθηκαν σε μικρά τμήματα και διέφυγαν άλλοι δια μέσου των βουνών προς το Σέλινο, οι οποίοι τελικά διασώθηκαν και άλλοι προς τα Χανιά, αναγγέλλοντας την πτώση του πύργου των Βουκολιών.

Την επομένη το πρωί (7 Φεβρουαρίου), όταν το ελληνικό τάγμα ετοιμάσθηκε να επαναλάβει την επίθεσή του, είδε να ανεμίζει στις επάλξεις του φρουρίου η ελληνική σημαία. Ήταν από Κρήτες, οι οποίοι, μόλις αντιλήφθηκαν τη φυγή των Τούρκων, εισήλθαν στον πύργο και τον κατέλαβαν. Ακολούθησε η είσοδος στο φρούριο και των υπολοίπων ελληνικών τμημάτων. Η εικόνα που αντίκρισαν οι Έλληνες στρατιώτες ήταν συγκλονιστική. Τα τείχη είχαν διαρραγεί παντού, αλλά δεν είχαν πέσει, λόγω του μεγάλου πάχους τους και του μικρού διαμετρήματος των ελληνικών πυροβόλων. Υπήρχαν πτώματα ανθρώπων και αλόγων σε όλη την έκταση του εσωτερικού περίβολου, πολλά από αυτά διαμελισμένα, ενώ τεμάχια σάρκας ήταν κατάσπαρτα πάνω στο ανασκαμμένο από τα πυρά πυροβολικού έδαφος. Οι συνολικές τουρκικές απώλειες ανήλθαν σε περίπου 100 νεκρούς και 170 τραυματίες.

Όπλα, τροφές, πολεμοφόδια και άλογα, που βρέθηκαν απείραχτα εντός του πύργου, μοιράσθηκαν από τον ταγματάρχη Κωνσταντινίδη στους Κρήτες επαναστάτες, που συμμετείχαν στην κατάληψη του φρουρίου. Μετά την αποχώρηση των Ελλήνων, τοποθετήθηκαν εκρηκτικά και ο πύργος ανατινάχθηκε.

Οι απώλειες του ελληνικού αποσπάσματος ήταν 15 νεκροί και 37 τραυματίες. Μεταξύ των 37 τραυματιών συμπεριλαμβανόταν και ένας υπολοχαγός, το όνομα του οποίου ήταν Ναπολέων Παπούλιας. Ήταν ο παππούς του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια.

Η νίκη των ελληνικών δυνάμεων κυριολεκτικά αναπτέρωσε το ηθικό των Κρητών. Παράλληλα, στο ελληνικό κράτος, εμφύσησε ακόμη περισσότερο ενθουσιασμό στον λαό, στην αντιπολίτευση και στα μέλη της Εθνικής Εταιρίας. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα, ο πόλεμος με την Τουρκία να γίνει μοναδική επιδίωξη των περισσοτέρων Ελλήνων.